Нишонахо ва маълумот дар бораи вич спид

Обновлено: 24.04.2024

СПИД (аз русӣ: синдром приобретённого иммунного дефицита аломмати норасоии масъунияти бадан) бемориест, ки онро вируси норасоии масъунияти бадан ВИЧ ба вучуд меорад.

СПИД-ин зинаи охирини ВИЧ мебошад. Бемори, ки хамчун аломати норасоии масъунияти бадан муайян карда мешавад, аз аввали солхои 80-и асри XX маълум аст. Имрузҳо тибки маълумоти Барномаи Муттахидаи СММ оид ба мубориза алайхи СПИД хар руз дар чахон 16 хазор нафар аз вируси норасоии масъунияти бадан сироят меёбанд, Ки такрибан 50%-ро чавонони синнашон аз 14 то 20 сола ташкил медиханд.

Аз рузи пайдо шудани ин бемори дар ҷаҳон такрибан 60 млн. нафар одамон аз вируси норасоии масъунияти бадан (ВИЧ) сироят ёфтанд, Ки аз онхо 20млн. нафар ба халокат дучор шуданд.

ВИЧ ва СПИД — ЧИСТ?

СПИД — (аломати норасоии масьунияти бадан) бемориест. ки онро вируси норасоии масьунияти Балан ВИЧ ба вучуд меорад.

ВИЧ — (вируси норасоии масьунияти бадан) барангезандаи бемории СПИД мебошад. Хангоми ба вучуди одам дохил гаштани вирус на хама вакт нишонахои бемори дида мешавад. аммо он шахсон метавонанд дигаронро сироят кунанад. ВИЧ- бевосита ба хучайрахои системаи худмухофизати (иммунии) инсон зарар мерасонад. Вирус хучайрахои системаи иммунии оринизмро хароб карда, вайро аз кобилияти таббии х^дмухофизат махрум месозад. )

Хуни инсон аз заррачахои сафеди хч н (лейкоиитҳо) ва заррачаҳои сурхи хун (эритротситҳо) иборат мебошад. Лейкоцитхо ба системаи иммуни тааллук дошта. организми инсонрр аз микроб) вирусхои касалиовар мухофизат мекунанл, Вале вируси норасоии масьунияти бадан бевосита ба таркиби лейкоиитхо ва лимфоиитхо ворид гашта, онхоро нобуд месозад. Барон хамив системаи хулмухофизати одам сует мегардад. Он кадаре. ки вируси ВИЧ лейкоцитхоро зиёд нобуд кунад, хамон кадар системаи иммунии инсон хароб мегардад.

Суcт ва хароб гаштани иммунитети инсон боиси авч гирифтани хар гунна беморихои сирояткунанда шуда метавонад. СПИД- ин зинаи охирини ВИЧ мебошад. Бемори. ки хамчун аломати норасоии масьунияти бадан муайян карда мешавад. аз авали солхои 80 асри XX маьлум аст. Имрузхо тибки маьлумоти Барномаи Муттахидаи СММ оид ба мубориза алайхи СПИД хар руз дар чахон 16 хазор нафар аз вируси норасоии масьунияти бадан сироят меёбанд, ки такрибан 50%-ро чавонони аз 14 то 20 сола ташкип медиханд.

Аз рузи пайдо шудани ин бемори дар чахон такрибан бОмлн. нафар одамон аз вируси норасоии масьунияти бадан (ВИЧ) сироят ёфтанд, ки аз онхо 20млн. нафар ба халокат расиданд.

ВИЧ — СПИД дар байни шахсоне. ки (хатарноук таааллук доранд. бештар дид Бо нашьамандоне, ки моддахои нашь сузандолрухо мегузаронанд ва ин асбоб намекунанд, бо занҳои сабукфикр ва фс шахсоне, ки бо одамони камшинос алокаи чинси мекунанд бо гомос (шахсоне, ки алокаи чинси мард бо ME биосексуалистхо (алокаи чинси ҳам бо бо зан).

ВИЧ-СПИД бо дигар рох сироят намешаванд
1.ба воситаи асбобхои рузгор
2.бе воситаи нафаскаши. сулфидан
3.ба огуш гирифтан. бусидан
4.хангоми неш задании хашарот ё газидг
5.хангоми бо гирифтори ВИЧ-СПИД во> кардан
6.шахсоне, ки ба гирифтори ВИЧ-СПИД мекунанд

ВИЧ вирусест, ки системаи масуниятро халалдор мекунад. Дар айни замон табобат барои он вуҷуд надорад, аммо табобатҳое мавҷуданд, ки таъсири онро ба ҳаёти одамон коҳиш медиҳанд.

Дар аксари ҳолатҳо, вақте ки сирояти ВНМО пайдо мешавад, вирус якумр дар бадан мемонад. Аммо, ба фарқ аз он, ки ҳангоми сироятёбии дигар намудҳои вирусҳо рух дода метавонад, нишонаҳои ВНМО якбора пайдо намешаванд ва дар як шабонарӯз авҷ мегиранд.

Дар сурати табобат накардан, беморӣ бо мурури замон тавассути се марҳила мегузарад, ки ҳар кадом дорои аломатҳо ва мушкилоти эҳтимолии худ ҳастанд - баъзе вазнин.

Табобати мунтазами ретровирусӣ метавонад ВНМО-ро то сатҳи номуайян дар хун кам кунад. Дар сатҳи номаълум, вирус ба марҳилаҳои баъдии сирояти ВИЧ намерасад. Ғайр аз он, вирус ҳангоми шарики ҷинсӣ ба шарикаш дода намешавад.

Ҷадвали нишонаҳо

Аломатҳои ибтидоии ВНМО

Марҳилаи аввали назаррас сирояти ибтидоии ВНМО мебошад. Ин марҳила инчунин синдроми шадиди ретровирусӣ (ARS) ё сирояти шадиди ВИЧ номида мешавад. Азбаски сирояти ВНМО дар ин марҳила одатан нишонаҳои монанд ба зукомро ба вуҷуд меорад, имкон дорад, ки касе дар ин марҳила нишонаҳои онҳоро ба иллати зукоми шадид бинад, на ВИЧ. Табларза нишонаи маъмултарин аст.

Аломатҳои дигар иборатанд аз:

дарди сар
гулӯдард
хастагии аз ҳад зиёд
хунукӣ
дарди мушакҳо
гиреҳҳои лимфавӣ
доғи кундаи макулопапулярӣ

Тибқи иттилои Маркази назорат ва пешгирии бемориҳо (CDC), нишонаҳои ибтидоии ВНМО пас аз дучоршавии аввалия метавонанд аз ду то чор ҳафта зоҳир шаванд. Аломатҳо метавонанд то якчанд ҳафта идома ёбанд. Аммо, баъзе одамон метавонанд нишонаҳоро танҳо барои якчанд рӯз нишон диҳанд.

Одамони гирифтори ВНМО баъзан ягон нишонае нишон намедиҳанд, аммо онҳо ҳанӯз ҳам вирусро ба дигарон интиқол дода метавонанд. Ин ба такрори сареъи бемаҳдуд, ки дар ҳафтаҳои аввали пас аз гирифторӣ ба вирус рух медиҳад, мансуб аст.

Норасоии нишонаҳо дар марҳилаҳои аввал

ARS маъмул аст, вақте ки шахс ВИЧ дорад. Бо вуҷуди ин, ин барои ҳама чунин нест. Баъзе одамон пеш аз он ки медонанд, ки ин вирус доранд, солҳо гирифтори ВИЧ мебошанд. Тибқи иттилои HIV.gov, нишонаҳои ВНМО дар тӯли даҳсола ё зиёдтар зоҳир намешаванд. Ин маънои онро надорад, ки ҳолатҳои ВНМО бе нишонаҳо ҷиддитаранд. Инчунин, шахсе, ки нишонаҳоро эҳсос намекунад, метавонад ҳамоно ВНМО-ро ба дигарон интиқол диҳад.

Аломатҳои ибтидоии ВНМО ба назар мерасанд, агар суръати вайроншавии ҳуҷайра баланд бошад. Набудани нишонаҳо метавонад маънои онро дорад, ки шумораи зиёди ҳуҷайраҳои CD4, як намуди ҳуҷайраҳои сафеди хун, барвақт дар беморӣ кушта намешаванд. Гарчанде ки одам ягон нишонае надошта бошад ҳам, онҳо вирус доранд. Аз ин рӯ, ташхиси мунтазами ВНМО барои пешгирии сироят муҳим аст. Инчунин фаҳмидани фарқи байни шумораи CD4 ва сарбории вирусҳо муҳим аст.

Латифият боиси шикастани нишонаҳо мегардад

Пас аз гирифторӣ ва сирояти ибтидоии эҳтимолӣ, ВИЧ метавонад ба марҳилае гузарад, ки сирояти пинҳонии клиникӣ номида мешавад. Он инчунин бо сабаби норасоии нишонаҳо ҳамчун сирояти бемории ВНМО номида мешавад. Ин норасоии нишонаҳо нишонаҳои имконпазири музминро дар бар мегирад.

Тибқи иттилои HIV.gov, дермонӣ дар сирояти ВНМО метавонад 10 ё 15 сол давом кунад. Ин маънои онро надорад, ки ВНМО нест шудааст ва инчунин маънои онро надорад, ки вирус ба дигарон сироят карда наметавонад. Сирояти клиникии пинҳонӣ метавонад ба марҳилаи сеюм ва ниҳоии ВИЧ гузарад, ки онро СПИД низ меноманд.

Агар шахси гирифтори ВНМО табобат нагирад, ба монанди терапияи антиретровирусӣ, хавфи пешравӣ зиёдтар аст. Дар тамоми марҳилаҳои ВНМО доруҳои муқарраршударо истеъмол кардан муҳим аст - ҳатто агар ягон нишонаҳои ба назар намоён набошанд. Барои табобати ВНМО якчанд доруҳо истифода мешаванд.

ВНМО музмин

Пас аз сирояти шадид, ВНМО музмин ҳисобида мешавад. Ин маънои онро дорад, ки беморӣ идома дорад. Аломатҳои ВНМО-и музмин метавонанд гуногун бошанд. Метавонад давраҳои тӯлоние, ки вирус мавҷуд аст, аммо нишонаҳо кам бошанд.

Дар марҳилаҳои пешрафтаи ВНМО-и музмин, нишонаҳо метавонанд нисбат ба онҳое, ки дар ARS ҳастанд, шадидтар бошанд. Одамоне, ки гирифтори ВНМО-и пешрафта мебошанд, метавонанд чунин ҳолатҳоро аз сар гузаронанд:

душвории сулфа ё нафаскашӣ
талафоти вазн
дарунравӣ
хастагӣ
таби баланд

СПИД марҳилаи ниҳоӣ аст

Назорати ВНМО бо доруҳо ҳам барои нигоҳ доштани сифати зиндагӣ ва ҳам барои пешгирии пешгирии беморӣ хеле муҳим аст. Марҳилаи 3 ВНМО, ки онро СПИД низ меноманд, вақте инкишоф меёбад, ки ВНМО иммунитетро ба таври назаррас суст кардааст.

Тибқи маълумоти Шабакаи Миллии Иттилоотии CDC, сатҳҳои CD4 нишон медиҳанд, ки ВНМО ба марҳилаи ниҳоӣ гузаштааст. Сатҳи CD4 аз 200 ҳуҷайра дар як миллиметр мукааб кам мешавад (мм) 3 ) хун нишонаи СПИД ҳисобида мешавад. Диапазони муқаррарӣ аз 500 то 1600 ҳуҷайра / мм ҳисобида мешавад 3 .

СПИД метавонад бо ташхиси хун барои чен кардани CD4 ташхис дода шавад. Баъзан он инчунин танҳо аз ҷониби саломатии умумии шахс муайян карда мешавад. Аз ҷумла, сироят, ки дар одамоне, ки ВНМО надоранд, метавонад кам бошад, метавонад СПИД-ро нишон диҳад. Аломатҳои СПИД инҳоянд:

табҳои баланди доимии аз 100 ° F (37.8 ° C)
хунукии шадид ва арақи шабона
доғҳои сафед дар даҳон
захмҳои узвҳои таносул ё мақъад
хастагии шадид
доғҳо, ки метавонанд рангаш қаҳваранг, сурх, бунафш ё гулобӣ бошанд
мушкилоти сулфа ва нафаскашии мунтазам
талафоти назарраси вазн
дарди сари доимӣ
мушкилоти хотира
пневмония, газаи шуш

СПИД марҳилаи ниҳоии ВИЧ мебошад. Мувофиқи маълумоти AIDSinfo, барои табобати СПИД барои аксари гирифторони ВИЧ камаш 10 сол вақт лозим аст.

Дар он лаҳза, бадан ба доираи васеи сироятҳо гирифтор аст ва наметавонад бо онҳо самаранок мубориза барад. Дахолати тиббӣ барои табобати бемориҳои марбут ба СПИД ё мушкилоте, ки дар акси ҳол метавонад марговар бошад, зарур аст. Бе табобат, CDC сатҳи миёнаи зиндамониро пас аз ташхиси СПИД се сол ҳисоб мекунад.Вобаста аз вазнинии ҳолати онҳо, назари одам метавонад ба таври назаррас кӯтоҳтар бошад.

Калиди зиндагӣ бо ВНМО ин идома додани муроҷиат ба хадамоти тиббӣ барои табобати мунтазам мебошад. Аломатҳои нав ё бадтар шудани онҳо сабабҳои кофӣ барои боздид аз ҳарчи зудтар мебошанд. Инчунин донистани он ки чӣ гуна ВНМО ба организм таъсир мерасонад, муҳим аст.

Бисёр доғҳои иҷтимоӣ дар бораи ВНМО ва СПИД қабл аз он ки одамон дар бораи вирус маълумоти зиёд дошта бошанд, оғоз ёфтанд.

Тибқи маълумоти Созмони Милали Муттаҳид, беш аз 50 фоизи мардон ва занон гузориш медиҳанд, ки нисбати шахсони гирифтори ВНМО табъиз аст. Ин доғҳо аз маълумоти нодуруст ва нофаҳмиҳо дар бораи вирус пайдо мешаванд.

Аз оғози эпидемияи СПИД, ВАО дар ташаккули тасаввуроти ҷомеа нақш доштанд. Бо мубодилаи ҳикояҳо, онҳо ба одамон кӯмак мекунанд, ки ВНМО ва СПИД-ро бо чашми инсон дарк кунанд.

Якчанд одамони машҳур инчунин сухангӯи ВИЧ ва СПИД шуданд. Дастгирии оммавии онҳо дар якҷоягӣ бо нақшҳояшон дар телевизион ва филм, ба эҷоди ҳамдардии бештар мусоидат кард. Бифаҳмед, ки чӣ лаҳзаҳои ВАО ба шунавандагон кӯмак карданд, ки нуқтаи назари ҳамдардӣ ва фаҳмиши бештар пайдо кунанд.

Маданияти поп ва ВИЧ / СПИД

Рок Ҳадсон

Дар солҳои 1950-ум ва 1960-ум, Рок Ҳадсон як ҳунарманди пешрафтаи Ҳолливуд буд, ки мардонаро барои бисёре аз амрикоиҳо муайян мекард.

Бо вуҷуди ин, ӯ инчунин марде буд, ки бо мардони дигар алоқаи ҷинсӣ мекард.

Пеш аз он ки Ҳудзон аз бемории марбут ба СПИД даргузашт, ба амфАР, Бунёди Тадқиқоти СПИД, $ 250,000 хайрия кард. Амалҳои ӯ доғ ва тарсро хотима надоданд, аммо шумораи бештари одамон, аз ҷумла ҳукумат, ба маблағгузорӣ барои таҳқиқоти ВНМО / БПНМ сар карданд.

Малика Диана

Вақте ки эпидемияи ВИЧ / СПИД васеъ шуд, дар байни мардум тасаввуроти хато дар бораи чӣ гуна сироят ёфтани ин беморӣ пайдо шуд. Ин асосан ба доғе, ки имрӯз ҳам ин бемориро дар бар мегирад, мусоидат кард.

Соли 1991 шоҳдухтар Диана ба беморхонаи ВНМО ташриф овард, ба умеди баланд бардоштани сатҳи огоҳӣ ва шафқат ба шахсони гирифтори ин беморӣ. Акси он ки вай дасти беморро бидуни дастпӯшак фишурдааст, дар сафҳаи аввал хабар дод. Он огоҳии мардум ва оғози ҳамдардии бештарро ташвиқ кард.

Дар 2016, писари ӯ Шоҳзода Гарри интихоб кард, ки дар назди оммавӣ барои ВНМО озмуда шавад, то дар баланд бардоштани сатҳи огоҳӣ ва ташвиқи одамон барои санҷиш гузарад.

Ҷодугар Ҷонсон

Дар соли 1991, баскетболбози касбӣ Мэжик Ҷонсон эълом дошт, ки бинобар ташхиси ВНМО бояд ба истеъфо равад. Дар тӯли ин вақт, ВНМО танҳо бо ҷомеаи MSM алоқаманд буд ва истеъмоли нашъаи сӯзандору.

Қабули ӯ аз сирояти гетеросексуалӣ бидуни рифола ё усули дигари монеа ба сироятшавӣ ба вирус бисёриҳоро, аз ҷумла ҷомеаи Африқои Амрикоро такон дод. Ин инчунин ба паҳн кардани паём кӯмак кард, ки "СПИД бемории дурдаст нест, ки танҳо ба" каси дигар "зарба мезанад" гуфт доктор Луис В.Салливан, котиби Департаменти тандурустӣ ва хидмати инсон.

Аз он вақт инҷониб, Ҷонсон ба ташвиқи мардум барои ташхис ва табобат тамаркуз кардааст. Вай барои аз байн бурдани афсонаҳо дар бораи ВНМО фаъолона кор кардааст ва ба баланд бардоштани маърифатнокӣ ва қабули мардум мусоидат кардааст.

Намак-Н-Пепа

Гурӯҳи машҳури хип-хоп Солт-Н-Пепа бо барномаи ташвиқотии ҷавонон Lifebeat, ки баланд бардоштани сатҳи огоҳӣ оид ба пешгирии ВИЧ ва СПИД мебошад, фаъолона кор кардааст.

Онҳо дар тӯли зиёда аз 20 сол бо ин созмон ҳамкорӣ кардаанд. Дар мусоҳиба бо The Village Voice, Пепа қайд мекунад, ки «муколамаи ошкоро муҳим аст, зеро шумо намехоҳед, ки ягон каси дигар инро дикта кунад. [. ] Ин набудани маълумот ва маълумоти нодуруст дар онҷост. ”

Salt-N-Pepa вақте ки онҳо матни суруди машҳури худ "Биёед дар бораи алоқаи ҷинсӣ" -ро ба "Биёед дар бораи СПИД" тағир диҳем, дар бораи ВИЧ ва СПИД гуфтугӯи бузургеро ба вуҷуд овард. Ин яке аз аввалин сурудҳои маъмул буд, ки дар бораи тарзи гузариши СПИД, амалияи ҷинсӣ бо рифола ё усули дигари монеа ва пешгирии ВИЧ сӯҳбат мекард.

Чарли Шин

Дар соли 2015, Чарли Шин нақл кард, ки вай ВНМО дошт. Шин изҳор дошт, ки ӯ танҳо як ё ду бор бидуни рифола ё усули дигари монеа машғул буд ва барои бастани вирус танҳо он чиз лозим буд. Эълони Шин мавҷи диққати ҷомеаро ба вуҷуд овард.

Тадқиқоти таҷрибавӣ нишон дод, ки эълони Шин бо 265 фоиз афзоиш ёфтани гузоришҳои хабарии ВНМО ва 2,75 миллион кофтукови марбут ба Иёлоти Муттаҳида рабт дорад. Инҳо кофтуковҳо дар бораи маълумоти ВНМО, аз ҷумла нишонаҳо, ташхис ва пешгирии онро дар бар мегирифтанд.

Ҷонатан Ван Несс

Ҷонатан Ван Несс охирин машҳурест, ки мубталои ВИЧ аст.

Ситораи "Queer Eye" мақоми худро дар омодагӣ ба нашри ёддошти худ, "Over Top" рӯзи 24 сентябр эълом кард. Дар мусоҳиба бо New York Times, Ван Несс фаҳмонд, ки ӯ бо тасмими сӯҳбат дар бораи худ мубориза бурдааст мақоми вақте ки намоиш баромад, зеро ӯ аз идеяи хеле осебпазир метарсид.

Дар ниҳоят, ӯ тасмим гирифт, ки ба тарсу ҳарос муқобилат кунад ва на танҳо мақоми ВНМО, балки таърихи худро бо нашъамандӣ ва наҷотёфтори таҷовузи ҷинсӣ баррасӣ кунад.

Ван Несс, ки худро солим ва "узви ҷомеаи зебои ВНМО" муаррифӣ мекунад, эҳсос кард, ки ВИЧ ва сайри ӯ ба сӯи муҳаббати худ барои муҳокима муҳим буданд. "Ман мехоҳам, ки одамон дарк кунанд, ки шумо ҳеҷ гоҳ шикаст нахӯред, то ислоҳ шавед" гуфт ӯ ба Ню Йорк Таймс.

Омодагии чунин ходими ҷамъиятӣ барои сӯҳбати ошкоро дар бораи ВНМО метавонад ба шахсони гирифтори ВИЧ ва СПИД кумак кунад, ки худро танҳо камтар ҳис кунанд. Аммо зарурати муҳокимаи ӯ ҳамчун як хабари пурмӯҳтаво нишон медиҳад, ки ҳатто дар соли 2019 барои бартараф кардани доғҳо ҳанӯз роҳи дарозе лозим аст.

Инъикоси ВАО дар бораи ВИЧ / СПИД

'Шабнами барвақт' (1985)

Чор сол пас аз пайдоиши СПИД, ин филми барандаи ҷоизаи Эмми, вируси норасоии масунияти одамро ба утоқҳои амрикоӣ овард. Вақте ки қаҳрамони филм, як адвокат бо номи Майкл Пиерсон, ки узви ҷомеаи MSM аст, мефаҳмад, ки ӯ СПИД дорад, хабарро ба оилааш мерасонад.

Дар филм кӯшиши як мард нишон дода шудааст, ки стереотипҳои фарогирро дар бораи ВНМО / БПНМ ҳангоми кор бо муносибати худ бо хашму ғазаб, тарсу ҳарос ва маломатҳои хонаводааш бартараф мекунад.

Шумо метавонед филмро дар Netflix инҷо пахш кунед.

'Ҳикояи Райан Сафед' (1989)

Понздаҳ миллион нафар тамошобинон тамошои саргузашти ҳақиқии Райан Уайт, писари 13-солаи мубтало ба СПИД-ро тамошо карданд. Уайт, ки гемофилия дошт, ба ВНМО аз хунгузаронӣ мубтало шуд. Дар филм ӯ ҳангоми таблиғ барои идомаи таҳсил дар мактаб бо табъиз, ваҳм ва ҷаҳолат муқобилат мекунад.

"Достони Райани Сафед" ба шунавандагон нишон дод, ки ВИЧ ва СПИД метавонанд ба ҳама таъсир расонанд. Он инчунин равшанӣ андохт, ки чӣ гуна дар он замон беморхонаҳо дастурҳо ва протоколҳои дуруст барои пешгирии интиқол тавассути трансфузия надоштанд.

Паст кардани доғӣ ва хастагии иттилоотӣ

Аз замони пайдоиши эпидемияи ВИЧ / СПИД, тадқиқотҳо нишон доданд, ки инъикоси ВАО доғи ин ҳолатро коҳиш дода, баъзе маълумоти ғалатро тоза кардааст. Тақрибан аз ҳар 10 нафар амрикоиён 6 нафарашон маълумот дар бораи ВНМО ва СПИД-ро аз ВАО мегиранд. Аз ин рӯ, тарзи намоиш додани телевизионҳо, филмҳо ва ахбор дар бораи одамони гирифтори ВНМО муҳим аст.

Дар бисёр ҷойҳо то ҳол доғи атрофи ВИЧ ва СПИД вуҷуд дорад.

Масалан, 45 фоизи амрикоиҳо мегӯянд, ки аз тайёр кардани ғизои шахси гирифтори ВИЧ нороҳат мешавем. Хушбахтона, нишонаҳое вуҷуд доранд, ки ин доғ паст мешавад.

Дар ҳоле ки паст кардани доғи ВНМО танҳо як чизи хуб аст, хастагии иттилоотӣ дар бораи вирус метавонад боиси фарогирии кам гардад. Пеш аз эълони Чарли Шин фарогирӣ дар бораи вирус ба таври назаррас коҳиш ёфт. Агар фарогирӣ идома ёбад, огоҳии мардум низ метавонад паст шавад.

Аммо, нишонаҳо мавҷуданд, ки сарфи назар аз кам шудани фарогирӣ, огоҳӣ ва дастгирии ВНМО / БПНМ мавзӯҳои муҳими мубоҳиса боқӣ мемонанд.

Сарфи назар аз тамоюлҳои душвори иқтисодии ахир, беш аз 50 фоизи амрикоиҳо дастгирии афзоиши маблағгузорӣ барои ВНМО ва СПИДро идома медиҳанд.

Ҳоло чӣ мешавад?

Дар тӯли даҳсолаҳои охир, пешрафт дар бартараф кардани доғи атрофи вирус ва беморӣ ба даст омадааст, зеро қисман аз ин филмҳо ва намоишҳои телевизионӣ иборатанд.

Бо вуҷуди ин, дар бисёр ҷойҳо дар саросари ҷаҳон то ҳол ба доғи қадимӣ дар бораи ВНМО ва СПИД бовар мекунанд.

Доштани захираҳои кофӣ барои таъмин намудани иттилоот ҳам ба аҳолӣ ва ҳам ба зарардидагони шароит метавонад кӯмак кунад.

Шумо метавонед дар бораи ВИЧ ва СПИД тавассути манбаъҳои пурарзиш маълумоти бештар гиред, аз ҷумла:

Марказҳои назорат ва пешгирии бемориҳо (CDC), ки дорои маълумоти ташхисӣ ва ташхиси ВНМО мебошанд
HIV.gov, ки дорои маълумоти дақиқ ва муосир дар бораи шароит ва имконоти табобат мебошад
Body Pro / Project Inform, ки иттилоот ва манбаъҳои ВИЧ ва СПИД пешниҳод мекунад
Body Pro / Project Body Infulin Infoline (888.HIV.INFO or 888.448.4636), ки аз ҷониби онҳое, ки гирифтори ВНМО мебошанд, маълумот медиҳад.
Маъракаи дастрасӣ ба пешгирӣ ва Undetectable = Интиқолнашаванда (U = U), ки барои шахсони гирифтори ВНМО дастгирӣ ва маълумот медиҳад

Шумо инчунин метавонед дар бораи замина ва таърихи эпидемияи ВИЧ / СПИД маълумоти бештар гиред.

Бо пешрафти табобат, пеш аз ҳама терапияи антиретровирусӣ, шахсони гирифтори ВИЧ ва СПИД умри дарозтар мебинанд ва зиндагии пурраро ба сар мебаранд.

80 дарсади сироятёфтагони вируси норасоии масунияти одам дар кишварҳои ИДМ, нерӯи корӣ буда, 75 дарсади онҳоро ҷавонони то 30-сола ташкил медиҳанд, — чанде қабл ба чунин хулосаи амиқ омада буданд коршиносон.

Натиҷаҳои як назарсанҷии ахир муайян намудааст, ки муносибати аксарият нисбат ба афроди бемор дар коргоҳҳо ҳамоно тағйир наёфтааст. Ҳудуди 50 дарсади пурсидашудаҳо гуфтанд, ки аз ҳамкорони бемори худ ҳазар мекунанду бояд ин гурӯҳи одамон аз кор ронда шаванд…

Тибқи омор ҳам, беш аз нисфи гирифторони бемории СПИД тариқи сӯзандору ва қариб 30 дарсади дигар аз тариқи робитаи ҷинсӣ гирифтори ВИЧ шудаанд. Аммо таҳлилҳо нишон додаанд, ки хатари олудашавӣ ба сирояти СПИД дар ҳама соҳаҳо ва касбу кори гуногун, аз ҷумла дар сохтмон ҳам кам набудааст.

ВНМО / БПНМ чист ва чиро мефа ҳмонад?

Марҳилаи охирини сирояти ВНМО ин Бемории пайдошудаи норасоии масуният (БПНМ) мебошад, ки метавонад бо гузашти 2-15 сол вобаста ба ҳолати масунияти инсон инкишоф ёбад. Барои БПНМ инкишофи баъзе намудҳои бемории саратон, сироятҳо ва ё дигар аломатҳои вазнини клиникӣ хос аст.

Бар асоси омори ҷаҳонӣ ҳудуди 40 миллион нафаре, ки ба вируси норасоии масунияти бадан олуда шудаанд, дар бахшҳои мухталифи иқтисод фаъолияти корӣ доранд. Аз ин ҷост, ки ахиран Созмони ҷаҳонии кор чиҳати боло бурдани огоҳии сохтору корфармоён дар роҳи пешгирӣ аз ин беморӣ ва таъмини солимии кормандон давраҳои кӯтоҳмудати омӯзиширо ба роҳ монд.

Собир Аминов, ҳамоҳангсози созмони байналмилалии меҳнат дар Тоҷикистон мегӯяд, ҳадафи аслӣ аз ташкили ин ҳамоиши минтақавӣ бо ҷалби диққати корфармоён ва кормандони ҳифзи иҷтимоӣ ба ин масъала, фароҳам овардани шароити бехатари корӣ аст.

Дар Тоҷикистон борҳо масъалаи ҷилавгирӣ аз густариши бемории вируси норасоии масунияти баданро бо раҳбарони созмонҳои иҷтимоӣ ва рӯҳониён баҳс кардаанд.

Ба гуфтаи масъулин, аз сабабе, ки кормандони соҳаи тиб бештар бо хун тамос доранду хатари гирфторшавии онҳо ба бемории СПИД зиёд аст, солҳои охир таваҷҷӯҳи аслӣ маҳз ба ин самт равона шуда, шароити бехатариро дар соҳаи тиб бештар ба роҳ мондаанд.

High school students make a formation in the shape of a red ribbon during a campaign to mark World AIDS Day in Seoul, South Korea. (Ahn Young-joon/Associated Press)

Хориҷ кардани корманди бемор аз кор ҳам амали ғайриқонунӣ аст. Корфармоён бояд танҳо вобаста ба шакли кор ба кормандон тамоми шароити заруриро ҷиҳати ҷилавгирӣ аз сирояти ВИЧ-СПИД фароҳам оварда, дар боло бурдани сатҳи огоҳии кормандон оид ба ин беморӣ мусоидат кунанд. Барои он, ки шахс тавонад бехатарии худро риоя кунад вай ҳатман бояд шароит ва маълумот дошта бошад. Таъмини кормандон бо маводҳои пешгирикунанда ва афзудани дониши онҳо оид ба ин беморӣ вазифаи аслии корфармо аст. Дар ҳар маврид шахс бояд пеш аз ҳама қоидаҳои бехатариро донад, барои мисол дар бораи он, ки дар кадом маврид бо хуни шахси бегона тамос кардан мумкин аст ва барои ин ҳатман бояд аз воситаҳои бехатарӣ дастпӯшакҳо, айнак, бинибанд истифода кард.

Бо тасвиби як санади вижа Созмони ҷаҳонии кор оид ба масъалаҳои СПИД дар соҳаи меҳнат, тамғагузорӣ, табъиз, аз кори хориҷ кардани афроди мубтало ба ВИЧ-ро маҳкум кардааст. Аммо гуфта мешавад, дар Тоҷикистон ҳастанд ҳолатҳое, ки бо сабаби беморӣ, сироятёфтагон ба кор қабул намешаванд.

Натиҷаҳои як назарсанҷии ахир муайян кардааст, ки муносибати аксарият нисбат ба афроди бемор дар коргоҳҳо ҳамоно тағйир накардааст ва ҳудуди 50 дарсади пурсидашудаҳо гуфтаанд, ки аз ҳамкорони бемори худ ҳазар мекунанду бояд ин гурӯҳи одамон аз кор ронда шаванд.

Бо ин ҳол омори расмӣ мегӯяд, ки дар Тоҷикистон то 1-уми апрели соли 2011, 3 ҳазору 51 нафар бо ҷисми олуда ба вируси норасоии масунияти бадан ё Вич-СПИД ба қайд гирифта шудаанд, ки беш аз 80 дарсади онҳо ҷавонон, нерӯи аслии корианд.

Таърихи пайдошавии вируси норасоии масъунияти бада н

Аввалин маротиба маълумот дар бораи олудашавӣ аз ин беморӣ соли 1979 пайдо шудааст. Соли 1983 профессорон Люк Монтанье ва Роберт Галло – яке аз Фаронса ва дигаре аз ИМА вируси норасоии масунияти баданро маълум кардаанд. Соли 1984 бошад, нахустин системаҳои лаборатории барои муайян ва ошкорсозии беморӣ кушода шуд. Солҳои 90-уми асри ХХ СПИД тамоми сайёраро фаро гирифт. Тибқи пешгӯии Созмони ҷаҳони тандурустӣ шумораи беморон дар соли 2017 ба 35 — 45 миллион нафар хоҳад расид. Ҳамзамон, тибқи маълумоти омор то 1.10.2008 дар Ҷумҳурии Тоҷикистон расман 1333 нафар гирифтори бемории ВИЧ/СПИД ба қайд гирифта шудааст. Ба ин бемории марговар дар чунин ҳолатҳо гирифтор шудан мумкин аст:

Ҳангоми истифода бурдани сӯзандоруҳои умумӣ ва дигар асбобҳое, ки бо хуни шахси сироятшуда дар алоқа қарор доштанд.
Ҳангоми алоқаи ҷинсии ҳимоянашуда, бо шарики ҷинсии сироятшуда, ки дар вақти алоқаи ҷинсӣ.
Аз модари мубталошудаи ин сироят метавонад ба кӯдак ҳангоми ҳомиладорӣ, таваллуд ва синамаконӣ гузарад. Шахсе, ки ба ин беморӣ гирифтор мешавад, метавонад солҳои дароз бе нишона зиндагӣ кунад. Ин беморӣ нишонаҳои зоҳирӣ надорад, баъди чанд вақт метавонад системаи худмуҳофизатии одамро суст кунад.

Мутобиқи қонунгузории амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ягон шахс (ё корманди тиббӣ) аз шахсони бо ВНМО сироятшуда ҳуқуқи талаб кардани маълумоти зарурӣ оид ба бемори бе розигии онҳо надорад. Ҳангоми вуҷуд доштан ё пайдо шудани нишонаҳои клиникии бемории ВНМО/БПНМ дар шахсоне, ки ба муассисаҳои тиббӣ муроҷиат мекунанд, табибон бояд онҳоро барои гузаштани ташхиси ВНМО равон кунанд. Ҳангоми мусбат будани ташхиси хун, шахс метавонад худаш статусти худашро ба духтури табобатиаш ошкор кунад.

— То чӣ андоза махфӣ будани номи гирифторони беморони ВНМО ба манфиат аст?

Дар асоси моддаи 11-уми Қонуни мазкур маълумот дар бораи сирояти ВНМО ё мубталои ин беморӣ сирри тиббӣ буда, онро Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳифз мекунад.

ВНМО бо чунин роҳҳо интиқол меёбад: тавассути хун ва дигар моеъҳои организм: нутфа, тарашшӯҳи маҳбал, сафро (мавриди алоқаҳои ҷинсии ҳифзнашудаи хелҳои гуногун, гузаронидани хуни сироятшуда, тавассути сӯзандоруҳои тамизнашуда аз модар ба навзод ҳангоми таваллуд, ҳангоми истифодабарии асбобҳои тиббии тамизнашуда ва мавҷудияти ҷароҳат дар пардаҳои луобии пизишк ва ё бемор), шири пистон (ҳангоми ширмакконї).

ВНМО интиқол намеёбад: тавассути оби даҳон ва арақи бадан; бо роҳи дастфишурӣ ва дигар алоқаҳои рӯзмарра: оғӯшгирӣ, сӯҳбат, сулфа/атсазанӣ; тавассути нешзании ҳашарот ва газидани ҳайвонот; тавассути ашёи маишӣ ва молҳои канселярӣ; ҳангоми ташрифи якҷоя ба ҳавзи шиноварӣ/душ/ҳаммом/ошхона, ҳангоми истифодабарӣ аз нақлиёти ҷамъиятӣ ва бехабарӣ аз хурокхурии якҷоя.

Дар Тоҷикистон то соли 2008 яке аз роҳҳои паҳнгардидаи интиқолёбии вирус ин сӯзандору буд, тавассути асбобу олотҳои тамизнашудаи истифодабарандагони маводҳои нашъаовар. Айни замон афзоиши интиқоли вирус бо роҳи алоқаи ҷинсӣ, тавассути алоқаҳои ҳифзнашудаи шаҳватӣ мушоҳида шудааст.

Рамзи ҳаракати глобалӣ бар зидди паҳншавии вируси норасоии масунияти одам ин — Тасмаи сурх мебошад.

Коршиносон ва табибони Барномаи муштараки Созмони Милали Муттаҳид (ООН) оид ба мубориза алайҳи СПИД тахмин мекунанд, ки то соли 2030 паҳншавии ин маризии марговар боздошта мешавад. Аз маърӯзаи ин Созмон, ки дар гузарвожаи расмии он ҷойгир шудааст, бармеояд, ки дар солҳои наздик хатари паҳншавии (эпидемияи) СПИД манъ карда мешавад.

Дар маърӯза ҳамчунин гуфта шудааст, ки барои ин бояд тарзҳои нави мубориза бо “вабои асри ХХ” истифода бурда шавад. Барои ҷорӣ кардани технологияҳои нави мубориза бояд 35 миллиард доллари ИМА сарф карда шавад. Вале, ин маблағгузорӣ метавонад 21 миллион нафарро аз марг наҷот диҳад ва 28 миллион нафарро аз гирифторӣ ба ин маризӣ эъмин дорад. Ин амалҳо метавонанд зиёда аз 24 миллиард доллари ИМА-ро сарфа намоянд, ки ҳамасола барои хариди доруворӣ равона карда мешавад.

Танҳо дар соли 2014-ум 2,1 миллион одам гирифтори СПИД шудаанд. Нисбат ба соли 2001 ин нишондод зиёда аз 38 фоиз камтар мебошад. Ҳамзамон, дар давраи солҳои 2005-2013 миқдори фавтидагон аз СПИД 35 фоиз кам шудааст.

Бемории сил ду намуд дорад: Сили шуш ва ғайришушӣ. Инчунин ҳарду намуди ин беморӣ боз ба ду навъ ҷудо мешаванд. Сили бо доруҳои зиддисилӣ ҳасосиятдошта ва сили мутобиқгашта. Фарқияти сили мутобиқгашта аз сили ҳасосиятдошта дар он аст, ки чӯбчамикроби бемор ба ду доруи асосии зиддисилӣ, яъне изониазид ва рифампитсин мутобиқат пайдо кардааст.
Нишонаҳои Бемории сили шуш
Нишонаҳои умумии бемории фаъоли сили шуш – ин сулфа, баъзан бо балғам ва хун, дард дар қафаси сина, бемадорӣ, лоғаршавӣ, табларза ва арақзеркунии шабона мебошанд. Дар як қисми аҳолӣ ҳангоми шакли фаъоли БС (бемории сил) нишонаҳо метавонанд дар тӯли якчанд моҳ мӯътадил бошанд, ки ин ҳолат боиси ба таъхир гузоштани муроҷиат ҷиҳати ёрии тиббӣ ва интиқоли бактерияҳо ба шахсони дигар мегардад. Дар давоми як сол инсони гирифтори БС метавонад то 10-15 нафарро, ки бо вай дар алоқаи зич қарор мегиранд, сироят намояд.
Нишонаҳои Бемории сили ғайришушӣ

Ошкор намудани бемории сили ғайришуширо, одатан танҳо пас аз истисно кардани кулли бемориҳои дигар, ки онҳо низ дорои чунин нишонаҳо мебошанд, имконпазир аст. Нишонаҳои шакли ғайришушии БС (бемории сил) бевосита аз ҷойгиршавии раванди сироят вобастагӣ доранд.
Бемории сили мағзи сар ва пардаи мағзи сар: Ин беморӣ аксар вақт дар тӯли як-ду ҳафта инкишоф меёбад. БС системаи марказии асаб, аксар вақт дар синни кӯдакӣ ва ё калонсолоне, ки системаи масъунияташон заиф гардидааст, ба назар мерасад. Пеш аз ҳама, хоболудӣ, бедорхобӣ, қаҳрангезӣ ва баландшавии ҳарорат мушоҳида мешавад. Аллакай пас аз як ҳафта беморро қайкунӣ ва дарди сар нороҳат месозад. Ҳамзамон, ҳангоми росткунии дасту пой ва ё моил кардани сар ба қафаси сина дар ҳолати дарозкашӣ, ҳиссиёти дард дар тахтапушт пайдо шуда, тарангшавии мушакҳои паси гардан зоҳир мешавад. Ғайр аз ин, иллати гуногуни асаб мушоҳида мегардад.

Бемории сили сутунмӯҳра, устухон ва пайвандон: инкишофи маҳдудшавии ҳаракат, шикасти ғайритабиӣ, ноустуворӣ, инчунин, эҳсос намудани дард дар ҷузъҳои осебёфтаи бадан. Фарқ кардани чунин патология аз дигар бемориҳои сершумори системаи такягоҳу ҳаракат хеле муҳим мебошад.
Бемории сили узви ҳозима: бо чунин нишонаҳо зоҳир мешавад, ба мисли: такрорёбии қабзи меъда ва исҳол (дарунравӣ), дамиши шикам, дарди шикам, хун дар наҷосат, баландшавии дуру дарози ҳарорати бадан. Инкишофи қабзияти рӯда дар эҳтимол аст.

Бемории сили пӯст: дар намуди ҷисмҳои сахт ва гиреҳҳо зери пӯсти бадан, ки бо мурури вақт калонтар шуда, бо даридани пӯст аз худ як навъ маҳлули фаллашакли сафедрангро ҷудо мекунанд, зоҳир мегардад. Нишонҳои дигари ин патология низ вуҷуд доранд.

Бемории сили системаи олати таносул ва шоша (пешоббарор): метавонад дар узвҳои гуногуни таносул ва шоша, чӣ дар занон ва чӣ дар мардон, инкишоф ёбад. Аксар вақт гурдаҳо осеб меёбанд. Ба нишонаҳое, ки ҳангоми осебёбии гурдаҳо мушоҳида мешаванд, инҳо тааллуқ доранд: эҳсоси дарди камар ва тахтапушт, хун дар пешоб, инчунин баландшавии ҳарорати бадан. Кам дар кам чӯбчамикроби БС (бемории сил) дар роҳи пешоб ва пешобдон инкишоф меёбад. Дар чунин ҳолат вайроншавии сершумори ҷараёни пешобронӣ инкишоф меёбад: пешоби олудаи хун, ҳиссиёти дард, боздоштани пешоб ва ҳоказо. Ҳангоми осебёбии узвҳои таносул аз чӯбчамикроби Кох эҳтимоли инкишоф ёфтани чунин як патологияи хеле ҷиддӣ, ба мисли безуриётӣ низ вуҷуд дорад.

Читайте также: