Сибирский язва на казахском языке

Обновлено: 23.04.2024

Сібір күйдіргісі – көбінесе тері қабаттарын, сонымен қатар ішек және өкпені зақымдайтын, тез өршитін жіті жұқпалы ауру.

Сібір күйдіргісінің қоздырғышы – қоршаған ортада ондаған жылдар бойы сақталатын споралы қозғалыссыз таяқша.

Сібір күйдіргісі ауруына көбінесе ірі қара мал, жылқы, қой, сирек жағдайда шошқа шалдығады.

Адам сібір күйдіргісін ауру жануарларды баққанда, оларды сойғанда: етті бөлшектегенде, оның терісін алып және өңдегенде, ауру малдың еттерін, сүтін пайдаланғанда жұқтырады.

Аурудың тері формасы басталғанда науқастарда таяқша енген жерде (бетінде, мойнында, қолдарында) 2-3 күннен кейін қызыл түсті дақ пайда болады, келесі 2 күннен кейін ол карбункулға (жараға) айналады. Науқастың жалпы жағдайы нашарлайды, дене қызуы 39-40 градусқа дейін көтеріледі, бас ауруы, тәбеттің болмауы, лоқсу, кейде құсу симпотомдары қосылады.

Медициналық көмекке уақытында жүгінбесе ауру адам қайтыс болуы мүмкін.

АУРУДЫҢ АЛДЫН АЛУ:

Үй шаруашылығындағы малдарды Сібір күйдіргісіне қарсы міндетті түрде егу.
Малды ветеринарлық тексерусіз соймау.
Ауруға шалдығу қауіпін сезінгенде жедел медицина қызметкерлеріне жүгіну.
Сүт — ет өнімдерін ветеринарлық анықтамасы жоқ, кез — келген жерден сатып алмау.

О сибирской язве

Сибирская язва – острая инфекционная болезнь, протекающая преимущественно в виде кожной формы, значительно реже — в легочной и кишечной формах с явлениями сепсиса.

Возбудитель сибирской язвы — палочка, образующая споры, которая очень устойчива- во внешней среде сохраняется десятилетиями.

Сибирской язвой болеют чаще всего крупный рогатый скот, лошади, овцы, реже свиньи.

Заражение людей сибирской язвой происходит : при уходе за больным животным, вынужденном забое скота: при разделке мяса, снятии и обработке шкур, употреблении зараженного мяса и молока.

При кожной форме сибирской язвы: на месте внедрения споры (ранки, порезы на руках) через 2-3 дня возникает пятнышко красного цвета, из которого через 2 дня формируется карбункул (язва), чаще на лице, шее, руках. Состояние больного ухудшается, повышается температура тела до 39-40 градусов, отмечается головная боль, потеря аппетита, тошнота, иногда рвота.

При несвоевременном обращении за медицинской помощью возможен летальный исход.

СИБИРСКАЯ ЯЗВА — СИБИРСКАЯ ЯЗВА. Содержание: Этиология. 379 Статистика и географическое распространение . 381 Эпидемиология. 384 Патологическая анатомия. 385 Пути заражения и патогенез. 386 Клиническая… … Большая медицинская энциклопедия

Сибирская язва — острое инфекционное болезнь из группы зоонозов, характеризующееся лихорадкой, поражением лимфатического аппарата, интоксикацией, протекает в виде кожной, не часто кишечной, легочной и септической формы. Возбудителем является аэробная бактерия… … Справочник по болезням

сибирская язва — острая инфекционная болезнь животных и человека, вызываемая Bacillus anthracis. Существует несколько форм С. я. – сепсис, кишечная, легочная, кожная. Заражение людей происходит от больных животных, при вскрытии трупов, разделке туш. (Источник:… … Словарь микробиологии

Сибирская язва — особо опасная инфекционная болезнь животных и человека. Болезнь у животных протекает сверхостро, остро и подостро, а у свиней бессимптомно, в основном в локальной ангинозной форме. Болезнь у человека чаще всего проявляется как инфекция наружных… … Официальная терминология

СИБИРСКАЯ ЯЗВА — острая инфекционная болезнь животных и человека, вызываемая бациллой сибирской язвы. Симптомы: септицемия (форма сепсиса), поражения кишечника (кишечная форма), кожи (карбункулезная форма), легких. Заражение: людей от больных животных, при… … Большой Энциклопедический словарь

сибирская язва — сущ., кол во синонимов: 3 • антропозооноз (4) • болезнь (995) • сибирка (16) … Словарь синонимов

СИБИРСКАЯ ЯЗВА — (Anthrax), опасная инфекц. болезнь мн. видов дом. и диких ж ных и человека. Вызывается бациллами, образующими споры, к рые, попав в землю, через десятки лет могут вызвать заражение С. я. Поэтому ж ные заболевают не только при непосредств.… … Справочник по коневодству

СИБИРСКАЯ ЯЗВА — Рис. 1. Вегетативные клетки возбудителя сибирской язвы. Рис. 1. Вегетативные клетки возбудителя сибирской язвы: а световая микроскопия (×1000, окраска по Граму); б электронная микроскопия (×10 000). сибирская язва (Anthrax), острая… … Ветеринарный энциклопедический словарь

ЯЗВА СИБИРСКАЯ — мед. Сибирская язва острое инфекционное заболевание из группы бактериальных зоонозов, протекающее в кожной (с образованием карбункула и язвы) или генерализованной форме в зависимости от места внедрения возбудителя, обусловленного путём передачи… … Справочник по болезням

Язва сибирская — см. Сибирская язва … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

ЯЗВА СИБИРСКАЯ — (anthrax) острое инфекционное заболевание сельскохозяйственных животных, вызываемое бактериями Bacillus anthracis. Может передаваться человеку при контакте с шерстью, шкурой или экскрементами больного животного. У человека болезнь поражает либо… … Толковый словарь по медицине

Язва Сибирская (Anthrax) — острое инфекционное заболевание сельскохозяйственных животных, вызываемое бактериями Bacillus anthracis. Может передаваться человеку при контакте с шерстью, шкурой или экскрементами больного животного. У человека болезнь поражает либо легкие,… … Медицинские термины

язва сибирская — (anthrax; син. карбункул злокачественный устар.) острая инфекционная болезнь из группы бактериальных зоонозов, вызываемая Bacillus anthracis и протекающая в кожной (с образованиям карбункула и язвы) или генерализованной форме в зависимости от… … Большой медицинский словарь

Сибирская язва — Микрофото … Википедия

Сибирская язва: симптомы и профилактика — В Ошской области Киргизии зафиксирована вспышка смертельно опасной инфекции сибирской язвы. Сибирская язва острое инфекционное заболевание из группы зоонозов, характеризующееся лихорадкой, поражением лимфатического аппарата, интоксикацией.… … Энциклопедия ньюсмейкеров

СИБИРСКИЙ — СИБИРСКИЙ, сибирская, сибирское. прил. к Сибирь. Сибирские реки. Сибирские морозы. ❖ Сибирская язва трудноизлечимая заразная болезнь животных (преим. у крупного рогатого скота, лошадей, овец), поражающая иногда людей. Толковый словарь Ушакова.… … Толковый словарь Ушакова

сибирский — ая, ое. к Сибиряки. С ие морозы. С ие пельмени. С ое здоровье (очень крепкое). С ая кошка (особая порода кошек с длинной мягкой шерстью и пушистым хвостом). С ая язва (острое инфекционное заболевание животных, поражающее иногда и человека). ◁ По… … Энциклопедический словарь

сибирский — ая, ое. см. тж. по сибирски к сибиряки С ие морозы. С ие пельмени. С ое здоровье (очень крепкое) С ая кошка (особая порода кошек с длинной мягкой шерстью и пушистым хвостом) … Словарь многих выражений

Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика — РСФСР. I. Общие сведения РСФСР образована 25 октября (7 ноября) 1917. Граничит на С. З. с Норвегией и Финляндией, на З. с Польшей, на Ю. В. с Китаем, МНР и КНДР, а также с союзными республиками, входящими в состав СССР: на З. с… … Большая советская энциклопедия

СИБИРЯК — СИБИРЯК, сибирячка, житель, уроженец Сибири. | астрах. сибиряк, северовосточный, холодный ветер; не северяк ли? Сибирит, ценный камень, красный турмалин, малиновый шерл, даурит. Сибирка, краска медная зелень, ярь, медянка; водная, углекислая… … Толковый словарь Даля

МЕДИЦИНСКАЯ ЛИТЕРАТУРА — МЕДИЦИНСКАЯ ЛИТЕРАТУРА. Содержание: I. Медицинская литература научная. 54 7 II. Список мед. журналов (1792 1938). 562 III. Медицинская литература популярная. 576 (цветники), лечебники (целебники, врачебники), фармакопеи (аптеки).… … Большая медицинская энциклопедия

Медицина — I Медицина Медицина система научных знаний и практической деятельности, целями которой являются укрепление и сохранение здоровья, продление жизни людей, предупреждение и лечение болезней человека. Для выполнения этих задач М. изучает строение и… … Медицинская энциклопедия

КВЧ-терапия — Лечение с помощью КВЧ терапии заболевания лучезапястного сустава КВЧ терапия биофизическая теория, исследующая механизмы воздействия на живой организм электромагнитного излучения (ЭМИ) миллиметрового диапазона (1 10 мм) крайне выс … Википедия

Бухгольц, Иван Димитриевич — бригадир; годы его рождения и смерти неизвестны. 22 мая 1714 г., по докладу сибирского губернатора князя Гагарина, Бухгольц, бывший тогда подполковником, получил Высочайший указ, которым ему предписывалось ехать в Тобольск, собрать там отряд и… … Большая биографическая энциклопедия

Достоевский, Федор Михайлови — писатель, родился 30 октября 1821 г. в Москве, умер 29 января 1881 г., в Петербурге. Отец его, Михаил Андреевич, женатый на дочери купца, Марье Федоровне Нечаевой, занимал место штаб лекаря в Мариинской больнице для бедных. Занятый в больнице и… … Большая биографическая энциклопедия

Салтыков, граф Петр Семенович — генерал фельдмаршал, родился в 1698 г., умер в декабре 1772 г. Граф Петр Семенович С., победитель "скоропостижного" прусского короля Фридриха II, был сын генерал аншефа Семена Андреевича Салтыкова, которого Императрица Анна Иоанновна,… … Большая биографическая энциклопедия

Сібір жарасы (жылқыларда - жамандат, ірі қарада - қараталақ, ұшпа, қойларда - топалаң, ешкілерде - шек-шек, түйеде - қарабез, адамда - күйдіргі) - малдың қанын қағындырып (септицемия), оның денесінде көптеген үлкенді - кішілі ісіктер барлық ағзаларын, өсіресе талағын зақымдайтын, Вас. аnthracis микробтары тудыратын аса жұқпалы, жіті ауру.

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Сібір жарасы

Тобы: ВМ - 305
Дайындаған: Қилашев Е.Ж
Тексерген: Нуркенова М.К

Семей 2016
Жоспар
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
2.1.Тарихи деректер
2.2. Ауру қоздырушысы
2.3. Патогенезі
2.4. Өлекседегі өзгерістер
2.5. Патогистологиялық өзгерістер
2.6. Ауруды анықтау
III.Қорытынды
Кіріспе
Сібір жарасы (жылқыларда - жамандат, ірі қарада - қараталақ, ұшпа, қойларда - топалаң, ешкілерде - шек-шек, түйеде - қарабез, адамда - күйдіргі) - малдың қанын қағындырып (септицемия), оның денесінде көптеген үлкенді - кішілі ісіктер барлық ағзаларын, өсіресе талағын зақымдайтын, Вас. аnthracis микробтары тудыратын аса жұқпалы, жіті ауру.

Қысқаша тарихи деректер. Сібір жарасы дүние жүзіне кең тараған індет. Мәселен, ірі қарада бұл індет 1965-67 жылдары әлемде 21381рет шықты. Олардың көпшілігі Европа (42,6%) мен Азияда (30,5%) болды.
Бұрын ХІV-ХVIII, әсіресе XIX ғасырларда сібір жарасы мал шаруашылығына үлкен зиян тигізетін қауіпті індет болатын. Айталық, патшалық Россияның 60 губерниясының 57-сінде індет жыл сайын болып тұратын. Мұнда оны түңғыш Абрам Эшке (1758) мен Никита Ножевщиков (1762) зерттеген: олар Сібірде жүріп індеттің клиникалық белгілерін сипаттап. оның өршуі белгілі бір маусымға бағынышты екеніне назар аударған, Кейін 1788 жылы індеттің адамға жүғатыны анықталды: Челябі округінің дәрігері С.С.Андреевский адам мен малдың бұл індеті өзара байланысты жұқпалы ауру екендігін, ауруды өзіне жұқтыру арқылы дөлелдеп, оның орыстар арасында кең тараған язва атын өзгертіп, Сибирская язва (сібір жарасы) деп атаған.
Мал мен адамды індеттен қорғау мақсатымен 1882 жылы Л.С.Ценковский

тұңғыш рет індетке қарсы қолданылатын вакцина ұсынды.
Ауру қоздырушысы. ұзындығы 5-8, ені 1-5 микрон, қозғалу қабілеті жоқ, таяқша тәріздес микроб; 1876 ж. Р.Кох

қоздырғышты тауып, оған тән қасиеттерін жан-жақты анықтап зерттеген.
1882 ж. Асколи індетті преципитация реакциясы арқылы анықтауға болатындығын мағлұматтаған.
Мал денесінен тысқары микроб сыртқы ортаның әр түрлі қолайсыз әсерлеріне аса төзімді қалың қабыққа оралады, оны спора дейді. Осы күйінде микроб сыртқы ортада ұзақ уақыт сақталады, топырақта ондаған жыл бойы өсіп, өну қабілетін жоймайды.
Патогенезі Ауру қоздырғышы мал денесін жарақаттанған тері және ауыз бен танаудың кілегейлі қабаттары арқылы енеді. Індеттің барысы, өршуі және бәсендеуі мал денесінің ауруға төтеп беру қабілетіне, микробтың қандай жерге енгендігіне, оның уыттылық дәрежесіне байланысты.
Аурудың дамуына бацилла бөліп шығарған уыты, оның түрлері үлкен әсер етеді. Кейбір бациллалар, өсіресе олардың әлсіреген түрлері, көбінесе малды елітпейтін, бірақ оның денесінде ісік тудыратын уыт бөліп шығарады. Осыған орай, микроб енген жерлерде үлкенді-кішілі ісіктер пайда болып, індеттің барысы ұзара түседі. Қараталак бацилласының екінші бір түрлері, керісінше өте күшті, малды сеспей катыратын уыт бөліп шығарады. Денесіне осындай микробтар енген мал қатты уланып, тез арада өліп калады. Онын денесі іспейді.
Мал денесінде микробқа қарсы төтеп беретін негізгі фактор - гуморалдық фактор. Қараталақ кезінде фагоцитоз (микроб қоршау) реакциясы болмайды. Дегенмен лейкоциттер ауру қоздырғышының уытын кайыратын, денеге енген бациллаларды ыдыратьш бейтараптайтын заттар (антитела) бөліп шығарады да, індетгің барысына елеулі әсер етеді.
Қараталак бацилласы үлпа ішіне енісімен мұндағы шырыш пен торшалардын жергілікті корғаныс күшіне тап болады. Бірақ ол агрессин және экзоуыт бөліп шығарады да, жоғарыда аталған күштін бетін кайырып, тойтарып тастайды және жедел көбейе бастайды. Мүндай микробтар сөл ағынына ілесіп, сөл бездеріне барып тоқтайды да, одан әрі көбейе түседі. Малдың бойына сіңген экзоуыттар өздеріне карсы шыққан жергілікті реакцияны күшейтеді. Лимфоид тәрізді торшалар сол уыттардың күшін қайырып, караталак бацилдаларын балкытып ыдыратады. Мал денесіндегі мүндай құбылыс әсіресе антибиотиктер егілген соң күшейе түседі: бациллаларда зат алмасу барысы бүзылады, мұның салдарынан микробтын ыдырауына жол ашылады. Микроб ыдыраған кезде босап шыккан эндоуыттар сол микробтардың мекендеген жеріне көп болып жиналады да, кан тамырларының ішкі бетін (эндоте- лий қабығын) закымдайды . Мүның салдарынан кан тамыр қабырғалары селдіреп, сол маңайдағы ұлпаларға қан құйылады, олар кабынып өлі етке айналады.
Біраз уакыттан кейін мал денесіне енген микробтарға жергілікті қорғаныс күштерімен қатар жалпы қорғаныс күштер төтеп бере бастайды. Денеде көп мәлшерде бейтараптағыш заттар (антитела) пайда болады, бұл заттар караталақ бацилласы өніп, өсіп жатқан жерлерге карай жөнкиді, сол араларға барып жиналады. Бүл процесс ауру коздырғышының өту карқынына, уьптылығына т.б. қарай, 2-4 сағатқа созылады. Бұдан былай ауру барысының екінші сатысы басталады, Мал денесінін ауруға төтеп беру қабілеті күшті болса, індеттің бірінші сатысында бөлініп шыққан экзоуыттар тез арада бейтараптанады да, аурудың беті қайтады: қабынған, зақымданған жерлер табиғи қалпына келіп, ауру белгілері біртіндеп жойыла бастайды, ақыры мал сауығып кетеді. Мұндай малдар айыққаннан кейін табынға қосылады.
Ал микробтың уыты күшті болса, бациллалар тез көбейе бастаса, оларға әзір аз мөлшерде бөлінген бейтараптағыш заттардың күші жетпейді де, қараталақ асқынады, індетке шалдыққан мал өледі.

Қараталақ қоздырғышы мал денесіне, оның қан тамырына енісімен қан ағысына ілесіп бүкіл денеге тарайды. Мұндай жағдай көбінесе ішектің кілегейлі қабығы жарақаттанған кезде байқалады. Бациллалар түрлі ағзаларға, әсіресе талаққа, сүйек кемігіне барып шөгеді. Мұнда олар тез өніп-өсіп, ауық-ауық ауысып отырады. Қанға сіңген соң 2 -- 3 сағат өтсе де, мұнда бейтараптағыш заттар болмайды. Сондықтан микробтар қанның ішінде емін- еркін өсе береді, бөлініп көбейе түседі. Мұның салдарынан қандағы оттегінің мөлшері әдеттегіден едәуір азаяды, қышқыл мен сілтінің тепе-тендігі бұзылады, амин қышқылдарының деңгейі төмендейді, қан ұю қасиетінен айрылады.
Бацилла бөліп шығарған экзоуыттардың өсерінен қан тамырының ішкі беті зақымданады да, оның қабырғалары селдірейді, осыған орай олар арқылы айналаға шып-шып етіп қан шығады. Орталық нерв жүйесінің қызметі бұзылады. Қан айналысы күрт нашарлайды: вена арқылы қанның кері оралуы баяулап, тоқымалардағы уытты заттар көп болып жинала береді, . жалғасы

Читайте также: