Вич алдын алу шаралары

Обновлено: 25.04.2024

Данная схема приема терапии не просто спасала жизни людей, живущих с ВИЧ (при условии доступа к необходимым услугам здравоохранения), она также восстанавливала пораженную вирусом иммунную систему, что позволило людям, принимающим высокоактивную антиретровирусную терапию (АРТ), вести нормальную и здоровую жизнь.

Однако по-прежнему оставались серьезные вызовы, такие как угроза безопасности и труднопереносимые побочные эффекты. Кроме того, необходимо было принимать большое число таблеток в разные часы в течение суток, что создавало проблемы с выполнением условий данных схем. Ситуация со временем улучшилась, и на сегодняшний день большинство ЛЖВ имеют примерно такую же продолжительность жизни, что и люди, живущие без ВИЧ.

Зачем нужно лекарство?

Тем не менее создание лекарства от ВИЧ по-прежнему является труднодостижимой задачей. Даже несмотря на наличие эффективного лечения и профилактики, лекарство от ВИЧ — важная цель. Разумеется, для ЛЖВ изобретение лекарства положит конец в пожизненной необходимости проходить терапию. На сегодняшний день будущее за препаратами долгосрочного действия, однако для 38 миллионов ЛЖВ в мире излечение стало бы идеальной целью. Мировое сообщество смогло бы приблизиться к полному искоренению ВИЧ/СПИДа и снять нагрузку с системы здравоохранения как национального, так и муниципального, и регионального уровней.

В силу этих причин целый ряд государственных деятелей, научные круги, НКО и частный сектор прилагают активные усилия по разработке безопасного и доступного лекарства от ВИЧ. По аналогии с современными схемами антиретровирусной терапии — для полного излечения от ВИЧ могут понадобиться комбинации препаратов и процедур, которые по-разному работают с вирусом. Из-за того что ВИЧ умеет коварно таиться в организме человека, создавая резервуары, не распознаваемые иммунной системой, излечение от ВИЧ может потребовать использование одной из двух основных форм либо их совместное применение (по мнению исследователей, их появление на практике состоится минимум через десятилетие). Эти два подхода носят следующие названия: 1) ремиссия без приема АРТ и 2) полное искоренение вируса.

Неопределяемые без терапии

Большинство подходов, направленных на достижение ремиссии без приема АРТ, включают в себя модификацию иммунной системы с целью установить долгосрочный контроль над вирусом. Исследователи пытаются манипулировать иммунной системой с целью заставить ее распознавать и обезвреживать зараженные ВИЧ клетки или изменять их функционирование, чтобы те лучше справлялись с инфекцией.

Перспективным методом достижения ремиссии без приема АРВТ являются нейтрализующие антитела широкого спектра действия (bNAbs). Эти белки могут предотвратить заражение человеческих клеток практически всеми штаммами ВИЧ и способствовать уничтожению уже инфицированных клеток. Несмотря на то, что такие антитела производятся организмом самостоятельно у некоторых ЛЖВ, обычно их количество слишком мало, чтобы оказать ощутимую пользу, или их выработка производится на слишком позднем сроке после заражения, в результате чего они не способны контролировать быстро размножающийся и мутирующий вирус.

В настоящее время проводятся исследования на животных и людях, принимающих АРТ, с целью определить, способны ли периодические инфузии и инъекции данных антител удерживать ВИЧ в подавленном состоянии после прекращения приема АРТ. Ученые разрабатывают варианты такого вида антител с улучшенными характеристиками, в том числе с большей эффективностью и более длительным пребыванием в организме, а также тестируют лечение комбинациями двух или трех вариантов таких антител.

Полное удаление вируса из организма

Укрепление иммунных клеток для борьбы с ВИЧ. При отсутствии необходимого лечения ВИЧ уничтожает иммунную систему большинства ЛЖВ, со временем приводя к оппортунистическим заболеваниям, связанной с ВИЧ онкологией и к смерти. Тем не менее небольшая доля ЛЖВ не принимает АРТ, при этом их вирус регулярно находится в подавленном состоянии. Каким-то образом их иммунные системы естественным путем защищают организм от вируса и его разрушительного влияния.

С этим также связан феномен людей, которые имели рискованные контакты с ВИЧ-положительными партнерами, но при этом остались не инфицированными — таким образом, их иммунная система защищает их от ВИЧ. Если у исследователей получится воссоздать аналогичный уровень резистентности организма к ВИЧ среди большинства ЛЖВ, то остановка распространения вируса и излечение будут возможными.

Пересадка стволовых клеток. В начале 1990-х ряд исследований показал, что люди с более высокой природной защитой от ВИЧ часто имели мутации в гене, который кодирует белок под названием ССR5 (этот белок возникает на поверхности иммунных клеток человека и используется вирусом для проникновения в клетку с целью дальнейшего инфицирования). Если белок CCR5 не функционирует должным образом или в принципе отсутствует, ВИЧ больше не может поглощать иммунные клетки. Если ученым удастся заблокировать функционирование ССR5 или совсем исключить появление этого белка на поверхности иммунных клеток, у них появится возможность лучше контролировать ВИЧ-инфекцию либо полностью избавить от нее организм.

По предположениям некоторых ученых, если человеку, живущему с ВИЧ, пересадят костный мозг, используя в качестве донора человека с мутацией белка ССR5, его новые клетки смогут восстановить у реципиента иммунную систему, имеющую резистентность к ВИЧ. Однако пересадка костного мозга является сложной и крайне рискованной процедурой, поэтому эту теорию можно протестировать только на тех ЛЖВ, которым жизненно необходима пересадка костного мозга для лечения тяжелой формы рака.

Браун (1996 г. р.) умер в 2020 году после рецидива рака, Кастильехо (родился в Венесуэле в 1980 г.) продолжает жить здоровой жизнью.

Главным вызовом при использовании метода генетического редактирования в клинической практике на данный момент является поиск ответа на вопрос, как доставить редактирующие гены ферменты ко всем клеткам, составляющим резервуар ВИЧ, не подвергая при этом риску безопасность пациента, — для этого необходимо проведение большего количества дополнительных исследований.

Но когда?

АИТВ — адамның иммундық
тапшылық вирусы, ХХ ғасырдың 80жылдарының басынан бастап
танымал. АИТВ ағзаға түскен кезде
біздің аурудан және жұқпадан
қорғайтын иммундық жүйені
бұзады. Уақыт өте келе АИТВ-мен
жұқпаланған адам жиі ауыратын
болады. ЖИТС диагнозы
(жұқтырылған иммундық тапшылық
синдромы) жұқпаланғаннан кейін
әдетте бірнеше жыл өткесін
қойылады.

ЖИТС – адамның иммундық жүйесінің бұзылуынан пайда
болатын ауру. Иммундық тапшылық әсері салдарынан бір
немесе бірнеше қауіпті аурулар дамуы мүмкін (пневмония,
туберкулез, рак және т.б.), бұл аурулармен адам ағзасы
күресе алмайды. АИТВ — ЖИТС-тың басты себебі болып
табылатын індет.

Инфекция көзі
Вирус жұққан адам — вирус тасымалдаушылар, ЖИТС-пен ауырған
адамдар инфекция жұқтыру көзі болып табылады. Ешқандай ауру белгілері
байқалмайтындықтан әсіресе вирус тасымалдаушылар өте қауіпті. Вирус көп
мөлшерде қанда, спермада, қынап кілегейінде, емшек сүтінде болады. Көз
жасында, жұлын сұйығында, сілекейде өте аз мөлшерде болуы мүмкін
Жұғу жолдары. Медицинада дәлелденуі бойынша, ЖИТС-тің қазіргі кезде
негізгі жұғу жолдары мынадай:
1.Жыныстық қатынас;
2.Вирустың бірден қанға түсуі (әртүрлі инъекциялар жасаған кезде т. б.
жағдайларда)
3.Анасынан нәрестеге жүғу арқылы.
ЖИТС (СПИД) ауруына көбінесе нашақорлар шалдығады

АИТВ-ны қалай анықтауға болады?
Ағзада вирус бар жоғын жұқтырған соң 2 апта мен 3 ай аралығынан соң қанның
арнайы анализі (АИТВ жұқпасына антиденелерге тест) көмегімен анықтауға
болады. Алғашқы кезеңде жұқтырған адам вирусты басқа адамдарға жұқтырып
жүреді және адам өзінің ағзасында вирустың бар немесе жоқ екенін біле
алмайды. Вирус иммунды жүйеге еніп өмір сүреді және көбейеді. Осының
нәтижесінде лиммунды жүйе жасушалары зақымданып олардың саны азаяды.
Лимфоцит көмекшілердің санының қысқарғанына қарай қорғаныш жүйесі
нашарлайды және ағза басқа түрлі ауруларға қарсы тұру мүмкіндігін жоғалтады.

ЖИТС-жұқтырылған иммундық тапшылық
синдромы, АИТВ-ның ағзада дамуының соңғы
сатысы. ЖИТС-пен ауыратындарда түрлі жұқпалы
аурулардың қоздырғыштары тудыратын аурулар
кездеседі. АИТВ жұққан соң ЖИТС-тың пайда
болуына зақымданған ағзаның ерекшеліктеріне
байланысты 2-4 жыл немесе оданда ерте уақыт
керек. АИТВ жұқтырған адамдар басты кезеңде
ауру адамға мүлдем ұқсамайды, толық еңбекке
жарамдылығын сақтайды. Бастысы өздерін сау
сезінгенімен олардың АИТВ-ны басқаларға
жұқтыру мүмкіндіктері бар.

Егер АИТВ оң нәтижелі адамға АИТВ-жұқпасына талдау өткізуден кейін бірден
ем қабылданбаса, бұл, ол адамға ешкім жәрдемдеспейді немесе дәрігердің ол
адамда жұмысы жоқ дегенді білдірмейді. Көп жағдайда адамда АИТВ-ға бірінші
рет талдау тапсырғанда көрсеткіштер басқа болып шығады. Ретровирусқа
қарсы терапия дәрігердің тағайындауы, мамандардың қадағалауы бойынша
нұсқаулыққа сәйкес қатаң түрде қолданылады. Егер дәрі–дәрмекті дұрыс
тәртіпте қолданбаса, ол күшін жоғалтады. Сонымен қатар,
антиретровирусты дәрі-дәрмекті қабылдауда кері әсерлері байқалуы мүмкін.
Дұрыс комбинацияны маман таңдауы қажет. Дәрі-дәрмек күшінің нәтижесі,
қоздырғыштың жүктеме терапиясында, яғни бірінші айда бірден төмендеуі және
белгісіз болып келеді.

Әртүрлі инфекциялардан сақтанудың ең
тиімді тәсілі — вакцина егу. Алайда
вакцина дайындау бағытында тыңғылықты
зерттеулер жүргізіліп жатса да, ондай
профилактикалық препарат алу әзірше
қолдан келмей отыр.
ЖИТС-пен науқастанудан сақтанудың
маңызды шаралары мыналар:
1. Әлеуметтік, халықаралық, мемлекеттік
шаралар;
2. Жеке басты қорғауға бағытталған
шаралар.

АИТВ-инфекциясы эпидемиясымен және оның
зардатарымен күресу:
1. Қауіпсіз жыныстық мінез-құлықты үйрету,
жыныстық жолмен таралатын басқа да ауруларды
емдеу;
2. Қаннан дайындалған препараттардың
қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
3. АИТВ-инфекциясының босанғанға дейінгі
таралуын ескерту, әйелдерге, АИТВ жұқтырған
науқастарға кеңес беру;
4. АИТВ-инфекциясымен науқастарға
медициналық көмек және әлеуметтік қолдауды
ұйымдастыру;

ЖИТС — көп жағдайда өлімге
соқтыратын аса қатерлі вирустық дерт.
Қазақстанда осы қауіпті ауруға қарсы
күрес жүргізу мақсатымен
мамандандырылған жаңа қызмет
жүйесі құрылды. Осындай қызмет
жүйесінің күнделікті жұмысын
Республикалық ЖИТС-тен сақтандыру
комитеті басқарады. Бұл комитеттің ең
басты мақсаты — ЖИТС вирусын
жұқтырған адамды табу, оны тексеру
және емдеуді жоспарлы түрде
ұйымдастыру. Қазіргі кезде
республикамызда ЖИТС-тен қорғану
жөнінде жұмыс жүргізетін 20 орталық
және 80 лаборатория бар.

Жүре пайда болған иммундық дефицитiнiң
синдромы (ЖИТС, ағылш. AIDS) - аса қатерлі вирустық дерт. Қоздырушы адамның иммундық дефицит вирусы HIV (ИДВ). Вирус иммундық
жүйесінің жасушаларының жұмысын бұзып, жойып, нәтижесінде Жүре пайда
болған иммундық дефицитiнiң синдромы (ЖИТС) пайда болып, адам
организмінің қорғаныс механизмдерінің жұмысы бұзылып, инфекция мен
қатерлі ісіктерлерден кәдімгі иммунды статус қалыпта болған жағдайда
дамымайтын оппортунисттік аурулар пайда болады

І. КІРІСПЕ
1. ЖИТС. АИТВ.
ІІ. Негізгі бөлім
1.
2.
3.
4.
5.
Қазақстанда ЖИТС-пен күресу жұмыстарын ұйымдастыру
Инфекция көзі
Жұғу жолдары
Житс ауруының белгілері
Алдын алу

ЖИТС-тің жұғу көздері және жұғу жолдары ДДҰ мәліметі бойынша АИВ
жұқтырғандардың саны 2000 жылдан кейін 40—50 миллионға жетуі ықтимал.
ЖИТС-пен ең көп науқастанушылар АҚШ-та, Батыс Еуропа елдерінде (әсіресе
Франция, Германия, Ұлыбритания, Италия), Орталық Африкада, Гаитиде тіркелген.
Вирус ТМД мемлекеттерінде, Жапония, Шығыс Араб елдерінде кездесе бастады.

ЖИТС төменде көрсетілген жағдайда жұқпайды:
Қол алысып, құшақтасқанда.
Темір және қағаз ақшадан.
Ыдыс-аяқтан, тамақтан.
Су мен ауадан
Төсек жабдықтары мен
киімнен
Жәндіктердің шағуынан.

Житс ауруының белгілері
2
1
3
1
Бас ауруы
5
Буындардың ауыруы
Ауыздың жарасы
Дене қызуының көтерілуі
7
6
Әлсіздік
4
Тәбеттің нашарлауы
Бөртпе
8
Лимфа түйідерінің ісінуі

1. Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медицина Университеті Студенттің Өзіндік Жұмысы Кафедра: Жалпы хирургия

Дисциплина: Жалпы хирургия
Тақырыбы: ВИЧ-инфекция мен вирусты гепатиттің алдын алу
Орындаған: Мерғали Ақмаржан
Тобы: 318 Б
Тексерген:Бралов И.И.
.

2. ЖОСПАРЫ:

I. Кіріспе.
ВИЧ-инфекция(ЖҚТБ) мен вирусты гепатит
жайлы түсінік.
II. Негізгі бөлім.
А) ВИЧ-инфекцияның алдын алу.
Ә) Вирусты гепатит профилактикасы.
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

АҚТҚ - адамның қорғаныш тапшылығының қоздырғышы, ХХ
ғасырдың 80-жылдарының басынан бастап танымал. АҚТҚ
ағзаға түскен кезде біздің аурудан және жұқпадан қорғайтын
иммундық жүйені бұзады.
Уақыт өте келе АҚТҚ-мен жұқпаланған адам жиі ауыратын
болады. ЖҚТБ диагнозы (жұқтырылған қорғаныш
тапшылығының белгісі) жұқпаланғаннан кейін әдетте бірнеше
жыл өткесін қойылады.
ЖҚТБ – адамның иммундық жүйесінің бұзылуынан пайда
болатын ауру. Иммундық тапшылық әсері салдарынан бір
немесе бірнеше қауіпті аурулар дамуы мүмкін (пневмония,
туберкулез, рак және т.б.), бұл аурулармен адам ағзасы күресе
алмайды.
АҚТҚ - ЖҚТБ-ның басты себебі болып табылатын індет. Егер
жұқпаланған адамның қаны, шәуеті, қынап сұйықтары немесе
ана сүті дені сау адамның қанына (инъекция, дене жарасы
арқылы) немесе сілемейлі қабыншақтарына түссе, жұқпалану
мүмкін. Тұрмыстық жағдайда жұқпалану мүмкін емес.

5. ЖҚТБ-ның ашылу тарихы

ЖҚТБ-ның этиологиясының нәтижесінде
адамның қорғаныш тапшылығының
қоздырғышы 1983 жылы ашылды. ЖҚТБ
туралы ең алғашқы ғылыми ресми баяндама
ретінде, гомосексуалист-ер адамдарда
кездескен белгілі емес пневмоцистік
пневмония және саркома Капоши туралы
1981 жылы шыққан екі мақала болып
табылады. 1982 жылдың шілде айында
алғаш рет жаңа ауыруға ЖҚТБ термині
қолданды. Осы жылдың қыркүйек айында
гомосексуалистер мен нашақорлар, А
гемофилиясымен ауыратын адамдарда
бірнеше қатар оппортунистік жұқпалар
диагностикасы негізінде ЖҚТБ ресми түрде
ауру деген мағынада қолданады. 1981
жылдан 1984 жылға дейін ЖҚТБ-ның
таралыуының дамуы жыныстық қатынас
арқылы және нашақорлықтың қауыпты
екендігі туралы бірнеше жұмыс шықты.
Оған қатар ЖҚТБ-ның індеттік табиғаты
бар екендігінің гипотезасы бойынша жұмыс
жүргізілді.

1978 жылы АҚШ-тың Танзания штатында осы аурудың белгілері бар
бірнеше пациент тіркеліп, бұл ауруға 1982 жылы СПИД деген атау мен
анықтама беріледі.
Қарап отырсақ, қазір жастарға қарағанда, ересек адамдар ВИЧ және
СПИД атауларын синоним сөздер ретінде қабылдап, ол туралы
түсініктері шатасып жатады. СПИД ол ВИЧ инфекциясының кезекті
асқынған стадиясы ғана, ВИЧ СПИД-ке айналғанға дейін көп жылдар
өтпек. Бұл жылдардың нақты мерзімі әрбір науқастың өз
денсаулығын одан әрі қарай қалай күтуіне байланысты болмақ. Басқа
сөзбен айтқанда, адамда өмір бойы ВИЧ инфекциясы болуы, бірақ
СПИД-ке айналмауы да мүмкін. Қысқасы, иммунтапшылығы вирусы
адамның қанындағы CD4 немесе Т клеткаларын зақымдайды. Бұл
клеткалар ағзаны инфекциялардан қорғайтын иммундық жүйенің
қалыпты қызмет етуінде ерекше маңызға ие. ВИЧ инфекциясы қанға
түскеннен кейін көбейе келе жоғарыда аталған клеткаларды өлтіре
бастамақ. Өз кезегінде иммундық жүйе “жоғалған” клеткаларды
жылдам қалпына келтіріп отырғанмен жылдар өте келе CD4
клеткалары соншалықты азайып, ағза оны қалпына келтіріп үлгере
алмай қалады. Осының салдарынан иммундық жүйе бұзылып,
жайшылықта аса қауіпті емес инфекциялардың алдында адам ағзасы
шарасыз болып қалмақ. Бұл инфекциялар (оның ішінде
онкологиялық аурулар да кіреді) оппортунистер деп аталады, яғни
“жағдайды пайдаланушылар”. ВИЧ-пен ауыратындарда
оппортунистік инфекциялардың пайда болуы СПИД диагнозын қоюға
негіз болмақ.

7. Вирустың берілуі

АҚТҚ ағзаның барлық биологиялық сұйықтықтарында
пайда болады. Бірақ, зарарлануға қажетті
қоздыруыштың керекті саны тек қанда, шәуетте,
қынапта, лимфада және ананың сүтінде (ананың сүті
тек нәрестелер үшін ғана қауіпті – олардың
асқазандарында АҚТБ-ны өлтіретін асқазан қышқылы
өнделмейді) болуы мүмкін. Індет адамның қан және
лимфоток арқылы тікелей қауіпті
биосұйықтықтыраның, сонымен бірге зақымдалған
шырыш қабыршақтарына (бұл шырыштылардың сіңу
қызметіне негізделеді) түсуі жолымен де болады.
АҚТҚ
– тұрақсыз вирус – ағзадан тыс ортада,
қанның (шәует және қынаптың) кебуінде өледі. Індет
тұрмыстық жолмен берілмейді. АҚТҚ 56 С
градусынан жоғары жағдайында лезде өледі.
Бірақ, тамыр арқылы инъекцияларда вирустың
таратылуының дәрежесі өте жоғары – 95 %-ге дейін.
Инемен шаншуда медперсоналға АҚТБ-ның жұғуы
жолдары да тіркелген.

8. ЖҚТБ-ның бүкіл әлемде таралуы

Әлемде ЖҚТБ тұмсығын сұқпаған елдер жоққа тән. Бұл ажалдың тырнағынан
жыл сайын 3 млн. адам өліп отырады. Оның 92 мыңы араб елдерінен. Бар-жоғы
700 мың халқы бар Бахрейнде 23 адам, Мысырда 1500 адам қатерлі дертті
жұқтырған. Демек, бұл ислам әлемінің де одан сақтандырылмағанын көрсетеді.
Жалпы бүгінде күллі әлемде ЖҚТБ (СПИД) ауруына шалдыққандар саны 50
миллионға жетіпті. Жыл сайын көрсеткіш те өсе түсуде. Дүниежүзілік ЖҚТБға қарсы күрес орталығының деректеріне сүйенсек, күні бүгін бұл сырқаттың
таралуы жағынан бірінші орында Тайланд келеді. Екінші орын Ресейге тиесілі.
Үшінші, төртінші кезекте Австралия мен АҚШ тұр. “Сынықтан басқаның бәрі
жұғады” дегендей, Қазақстанға 32-ші орын тиген екен. Осы тізімнің ең соңғы
қатарында Польша бар. Бір қызығы мәліметтерге көз жүгіртсек Монғолия,
Қытай және Кубада ЖҚТБ жоққа тән екен. Осы ұйымның хабарлауынша 2015
жылға қарай бұл аждаһадан 75 млн. адам ажал құшатын көрінеді. Қазақстанда 1
шілдедегі дерек бойынша АҚТБ/ЖҚТБ дертіне шалдыққандар саны 14812
адамға жетіпті. Оның ішіндегі 334-і 14 жасқа дейінгі балалар. Бұл жөнінен
көршілес Өзбекстанды басып озыппыз (12816 адам).

9. СПИД мына жағдайларда беріледі:

Жұқтырылған қанды құю
кезінде;
Қорғалмаған жыныстық
қатынас кезінде;
Инфицирленген
шприцтермен парентералды
егу жасау кезінде;
Анадан балаға: жүктілік
кезінде, босану және
емшекпен емізу кезінде.

10. СПИД мына жағдайларда берілмейді:

Бассейнге түсу кезінде;
Ортақ ыдыс-аяқпен пайдалану кезінде;
Ортақ әжетхананы қолдану кезінде;
Жәндіктердің шағуы кезінде.

12. СПИД-тің адам ағзасына әсері

СПИД-пен шалдыққан адамдар жиі ауыратын болады.
Жұқпа жұқтырылған күнінен бастап ағзада өзінің бұзушылық жұмысын
атқарады, иммундық жүйенің жасушаларын жаулап алады. ЖҚТБ
диагнозы осы жасушалардың 80 пайызын бұзылуын білдіреді.
АҚТҚ жұқпасын емдеуге арналған дәрі-дәрмек әлі ойластырылып
табылмаған. Бірақ бүгінгі таңда науқастың өмір сапасын жақсартуы және
өмірінің ұзақтығына әсер ететін дәрі-дәрмек бар.

Соңғы жылдары Қазақстан Республикасында
вирусты гепатит А (ВГА) бойынша
эпидемиологиялық ахуал жақсарды. Әлемнің
басқа елдерімен салыстырғанда Қазақстанда
ВГА-мен ауыратындар деңгейінің
төмендегені байқалады. Алайда республикада
бұл сырқатқа көбінесе 14 жасқа дейінгі
балалар шалдығады. Әсіресе, 2 жастан бастап
9 жасқа дейінгі балалар жиі ауырады.
Жеткіншектердің бұл дертке шалдығуы көп
жағдайда жазғы кезеңде контаминирленген
(ластанған) суды, көкөністердің көп
мөлшерін қолданғанда және суға түскенде
пайда болады.
Қазақстанда 1999 – 2000 жылдардан бастап
ҚР Үкіметінің қаржылай қолдауымен
балаларды вакцинациялау шарасы
Маңғыстау облысында (ВГА-ға
шалдығушылықтың жоғары көрсеткіші),
кейін жергілікті бюджеттің
қаржыландыруымен басқа облыстарда
басталды. Соның нәтижесінде, 2000 жылы –
23475 жағдай тіркелсе, 2009 жылы бұл
көрсеткіш 5018 – ге төмендеді.
Осы аурудың алдын алу бойынша ересек
тұрғындардың саналы жауапкершілік
деңгейін арттыру, балалар арасында жеке
және қоғамдық гигиенаны сақтаудың
базалық дағдыларын қалыптастыру қажет.

15. Бұл ауруға кімдер жиі шалдығады?

16. Аурудың басталу белгілері

Гепатиттің белгілері шамамен
үш апта бойы дамиды. Олар:
- әлсіздік және жоғары
дәрежеде шаршау;
- бұлшықеттердің, бастың
ауыруы;
- іш ауыруы;
- тәбеттің болмауы немесе
төмендеуі;
- лоқсу;
- нәжістің ағаруы;
- зәрдің қоңырлануы.

17. Вирус қалай беріледі?

18. Қорғану жолдары

Профилактиканың ең сенімді тәсілі вакцинация болып табылады.
Ол 6-18 ай үзіліспен жасалатын екі рет егуден құралады.
Вакцинаны балаларға екі жастан бастап егуге болады. Бірінші
екпеден кейін 10 күн өткен соң вакцина егілгендердің кемінде
99%-да вирусқа тұрақты иммунитет дамиды. Вакцинациялау
орталықтарында, балалар емханаларында екпе алуға болады.
Сонымен қатар, аурудан сақтану үшін мынадай гигиена
ережелерін қатаң ұстанған дұрыс:
* Арнайы бөлініп, жабдықталған жерде ғана суға түсу.
* Тек қайнаған немесе шөлмекке құйылған суды ғана пайдалану.
* Барлық жемістер мен көкөністерді мұқият жуу.

“Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде” дейді ғой қазақ.
Есірткіге жолаған жастың өмірі құздың жиегінде тұрады.
Адамшылықтан айрылып, сана сезімнен жұрдай жан мақұлыққа
айналады. Өз тағдырын отқа тастап қана қоймай, соның
жалынымен айналасын шарпып ЖҚТБ жұқтырады. Жеңілтек
бойжеткен де түбі соған ұрынары хақ. Қазақтың қыз-жігіті осы
екеуінен қашық жүрсе құрдымға кетуден аман болады. Осыны естен
шығармайық. Ел тағдыры да, өз тағдыры да жастардың қолында.
ЖҚТБ сені ғана құртып қоймай ұрпағыңа да көр қазады. Оған
шалдығушылар қатарында балалардың кездесуі өкінішті-ақ. Өмірге
енді қадам басқан жасөспірімдер арасында бұл қатерлі дерттің
таралуымен көп болып күрессек қана жеңіске жетеміз.

Испытания лекарств от ВИЧ часто включает в себя аналитическое прерывание лечения, когда пациенты с ВИЧ прекращают прием антиретровирусной терапии (АРТ), чтобы ученые могли понаблюдать, как неконтролируемый вирус реагирует на исследуемые препараты.

Участие в такого рода клинических испытаниях может вызвать страх у человека с ВИЧ, который привык поддерживать неопределяемую вирусную нагрузку. Кроме того, предыдущее исследование, проведенное доктором Лау, показало, что многие люди с ВИЧ не были уверены в том, как работают эти испытания, и многие из них не были готовы к длительным периодам определяемой вирусной нагрузки.

Ученые работают над различными стратегиями излечения ВИЧ-инфекции. Некоторые методы нацелены на сокращение латентных резервуаров ВИЧ — инфицированных иммунных клеток, которые не производят новые вирионы в течение многих месяцев или лет. Другие виды терапии пытаются повысить способность иммунной системы контролировать вирус.

Существуют два типа исследований, основанных на прерывании лечения, которые используются для оценки потенциальной терапии: изучение времени до восстановления вирусной активности (TVR) и изучение контрольных точек. В исследованиях TVR после того, как участники прекращают АРТ, ученые измеряют время, необходимое, чтобы вирусная нагрузка сначала достигла обнаруживаемого уровня (50 копий/мл), а затем время, необходимое для достижения более высокого порога (часто 10 000 копий/мл), после чего участники возобновляют прием АРТ. Если тем, кто получает лечение, требуется больше времени для достижения этих пороговых значений по сравнению с контрольной группой, это указывает на то, что терапия замедляет восстановление вирусной активности. Исследования TVR часто используются для оценки методов терапии, нацеленной на резервуары, обычно они длятся всего несколько недель.

Исследования контрольных точек демонстрируют, насколько эффективно иммунная система участников контролирует ВИЧ самостоятельно. В этих гораздо более длительных исследованиях (до нескольких месяцев) исследователи позволяют вирусным нагрузкам участников достигать высоких уровней, имитируя острую фазу ВИЧ, чтобы проследить, сможет ли их иммунная система в дальнейшем снизить эту нагрузку. Порог для возобновления АРТ обычно устанавливается на высоком уровне (часто 100 000 копий/мл). Когда участники, получающие лечение, способны контролировать ВИЧ при более низких уровнях вирусной нагрузки и в течение более длительного времени, чем участники контрольной группы, это говорит о том, что терапия повышает их иммунитет против вируса.

Несмотря на то, что нет конкретных рекомендаций, определяющих, как планировать исследования с прерыванием лечения, группа ученых, занимающихся исследованием ВИЧ, встретилась в 2018 году, чтобы обсудить этические стороны и выработать методы для снижения риска. Прекращение АРТ во время этих исследований не просто подвергает участников риску длительных периодов определяемой, а в некоторых случаях и высокой вирусной нагрузки. Более высокие вирусные нагрузки также могут подвергать опасности и ВИЧ-отрицательных половых партнеров участников.

До сих пор в большинстве исследований риск снижался за счет небольшого числа участников и отсутствия контрольной группы, которая вместо лечения принимала неактивное плацебо. Включение контрольной группы важно, потому что это позволяет ученым сравнивать тех, кто принимает лекарства, с теми, кто находится на плацебо. Тем не менее научное сообщество обсуждало этичность использования контрольных групп в подобных испытаниях лекарств, потому что они подвергаются длительным периодам повышенной вирусной нагрузки в отсутствие каких-либо препаратов, даже экспериментальных.

Исследование

Доктор Лау и ее коллеги использовали данные предыдущих клинических испытаний для создания математических моделей, позволяющих оценить, как различные их параметры влияют на статистическую мощность испытания.

Статистическая мощность аналогична чувствительности. Например, тест на ВИЧ с чувствительностью 80% успешно идентифицирует вирус у 80% людей, которые на самом деле ВИЧ-положительны, но не выявит у остальных 20% ВИЧ-положительных людей. Когда клиническое испытание, оценивающее лечебную терапию, должно достигнуть статистической мощности в 80% (при условии, что терапия имеет реальную пользу для тех, кто ее принимает), в испытании будет 80-процентная вероятность обнаружить пользу и 20-процентная вероятность ее упустить.

Проще говоря, чем больше данных задействовано в испытании, тем большей статистической мощностью оно будет обладать. Такие факторы, как количество участников, число контрольных параметров, продолжительность испытания и частота анализов крови, влияют на статистическую мощность испытания.

Результаты пробного моделирования TVR

В отношении недавнего исследования TVR с участием 13 человек такая модель показала, что при мощности 80% исследование выявило бы только лечение со значительным снижением реактивации (от 70 до 80%). Чтобы исследование TVR выявило снижение реактивации на 30%, потребуется уже по 120 участников в группе терапии и в контрольной группе. Поскольку в большинстве исследований TVR задействовано малое число участников, они, вероятно, не устанавливают умеренных результатов терапии.

Может показаться нелогичным планирование исследования для выявления меньшего эффекта от лечения, когда конечной целью является поиск максимальной пользы (т. е. терапия, приводящая к 100% снижению реактивации). Тем не менее на начальных этапах поиска лекарства необходимо фиксировать даже умеренные результаты, чтобы решить, требует ли этот метод дальнейшего изучения.

Помимо рекомендации увеличить количество участников, команда предлагает использовать ретроспективные контрольные данные в дополнение к контрольным группам. Данные из предыдущих испытаний, в которых люди прерывали АРТ, могли бы повысить потенциал выявления умеренной пользы от лечения. Они смоделировали гипотетическое исследование TVR, в которое вошли 50 участников и 50 человек из контрольной группы. При мощности 80% эта конструкция может обнаруживать снижение реактивации до 43%. Добавление ретроспективных данных еще 150 участников позволило бы в том же испытании выявить снижение до 36%.

Такое моделирование также не показало практически никакого улучшения способности обнаруживать снижение реактивации при увеличении продолжительности испытаний TVR свыше пяти недель. После этого срока модель предсказала улучшение обнаружения не более чем на 1%. Точно так же они не обнаружили практически никакой пользы от проведения лабораторного мониторинга чаще, чем раз в неделю. Наблюдение за людьми два раза в неделю почти не помогло обнаружить снижение реактивации.

Ученые провели отдельный анализ для оценки максимального риска передачи ВИЧ во время исследований TVR на основе предыдущих данных. Они оценили максимальный риск передачи, предполагая, что участники занимались незащищенным сексом и что доконтактная или другие методы профилактики не использовались. Кроме того, если во время еженедельного мониторинга не сообщать пациенту показатель вирусной нагрузки сразу же, то участник, которому необходимо возобновить АРТ (если его вирусная нагрузка превысила 1000), скорее всего, отложит это до следующего еженедельного визита.

Было подсчитано, что в этом случае во время пятинедельного исследования TVR с порогом вирусной нагрузки 1000 для повторного начала АРТ максимальный риск передачи ВИЧ составил 3,6 на 1000 участников, занимающихся вагинальным сексом. При анальном сексе для вводящих партнеров максимальный риск составлял около 7 на 1000, а для принимающих партнеров — около 70 из 1000. Изменение схемы исследования, включающее экспресс-тестирование на вирусную нагрузку и возобновление АРТ в тот же день, снижает предполагаемый максимальный риск до 0,9, 1,8 и 18 на 1000 соответственно.

Результаты моделирования исследования по контрольным величинам

Исследования контрольных точек должны иметь достаточную статистическую мощность, чтобы отделять преимущества предлагаемой лечебной терапии от контроля после лечения. Используя результаты исследования CHAMP, ученые предположили, что исходный уровень контроллеров после лечения ниже 4%. Если целью исследования было определить увеличение количества контролеров до 20% (это означает, что терапия помогла людям, которые не являются естественными контроллерами, подавить вирус), их модель показала, что 24-недельное исследование со статистической мощностью 80% потребует участия 60 пациентов.

Из-за чрезвычайно высоких вирусных нагрузок в типичных исследованиях контрольных величин (до 100 000) авторы сравнили, как использование более консервативного порогового значения (1000) для возобновления АРТ повлияет на способность этих исследований обнаруживать увеличение числа контроллеров после лечения. CHAMP показало, что у 55% контроллеров после лечения первоначальные всплески вирусной нагрузки не превышали 1000 копий/мл, и в дальнейшем они сохраняли вирусную нагрузку ниже этого порога.

Используя эти данные, Лау и Кромер предположили, что использование порога в 1000 копий маскирует 45% естественных контроллеров после лечения, что может помешать обнаружить, когда терапия усиливает иммунный контроль участников над ВИЧ. Чтобы восстановить статистическую мощность, потребуется больше участников. Как и в приведенном выше примере, при мощности 80% и цели выявления 20-процентного повышение числа контроллеров после лечения свыше базового уровня 4%, более низкий порог вирусной нагрузки потребует увеличить количество участников с 60 до 120 как в лечебных, так и контрольных группах.

Как и в случае исследований TVR, ученые также оценили максимальный риск передачи ВИЧ во время определения контрольных величин, используя те же предположения, что и описанные выше (отсутствие стратегий профилактики и экспресс-тестирования на вирусную нагрузку, незащищенный секс, недельная задержка перед возобновлением АРТ). Из-за гораздо большей продолжительности испытаний и высоких пороговых значений вирусной нагрузки (для этого они сослались на исследование контрольных величин, в котором использовали данные 50 000 человек) они оценили максимальный риск передачи ВИЧ как 13 случаев на 1000 при вагинальных половых контактах, около 25 на 1000 — для вводящего партнера при анальном сексе, 214 на 1000 — крайне высокий — для принимающего партнера при анальном сексе.

Предлагаемая гибридная схема испытаний

Основываясь на собственном моделировании и оценках максимального риска передачи, ученые предлагают использовать гибридную модель для анализа прерывания лечения. В озвученной ими схеме прерывания будут начинаться с пятинедельного исследования TVR. Хотя оно, как правило, применяется, когда терапия нацелена на резервуары ВИЧ, у людей, отвечающих на терапию, направленную на усиление иммунитета, также будет наблюдаться более медленное восстановление вируса (если лечение было эффективным).

Начало испытания для оценки потенциального лечения с помощью исследования TVR подвергнет участников гораздо более коротким перерывам в лечении, что позволит исследователям определить, имела ли эта терапия достаточную эффективность, чтобы перейти к более длительному изучению заданных значений. Если медики согласятся с необходимостью дальнейшего исследования, а пациенты с вирусной нагрузкой ниже 1000 согласятся перейти к следующей фазе, они продолжат тщательное наблюдение в течение 24 недель или до тех пор, пока вирусная нагрузка участников не превысит 1000 копий/мл, после чего они возобновят АРТ.

Ученые рекомендуют провести экспресс-тестирование на вирусную нагрузку и возобновить АРТ в тот же день, чтобы свести к минимуму риск передачи инфекции. По их оценке, ограничение контрольной точки теми, кто уже демонстрирует контроль за вирусом, до вирусной нагрузки ниже 1000, снижение порога вирусной нагрузки для возобновления АРТ до 1000, ограничение продолжительности до 24 недель, а также включение тестирования по месту оказания медицинской помощи и возобновление АРТ в тот же день снижают максимальный риск передачи до 0,2 на 1000 при вагинальном сексе, до 0,35 на 1000 — для вводящего партнера при анальном сексе и до 3,1 на 1000 — для принимающего партнера при анальном сексе. И это значительное улучшение показателей по сравнению с оценкой, полученной в ходе традиционных исследований контрольных величин.

Если первоначальное исследование TVR показывает, что лечение не требует дальнейшего изучения (например, если не обнаружено позитивного эффекта), то ученые смогут избежать затрат на проведение длительного исследования контрольных величин.

Выводы

Ученые пришли к выводу, что в испытаниях лекарств недостаточно участников для обеспечения знаковой статистической мощности при умеренных результатах лечения. Поскольку чаще всего при испытаниях терапии также не используются контрольные группы, количественная оценка пользы лечения чрезвычайно сложна. Специалисты рекомендуют сотрудничать всем заинтересованным структурам для создания ретроспективной контрольной базы данных, которая позволила бы разработать схему испытаний, не полностью полагающуюся на контрольные группы плацебо. Тем не менее они отмечают, что задействование ретроспективных контрольных данных означает включение людей, которые с большей вероятностью начали АРТ во время хронической ВИЧ-инфекции, и тех, кто использует более старые схемы АРТ, которые могут действовать как искажающие факторы.

Тем не менее сокращение числа участников, получающих плацебо, снижение пороговых значений вирусной нагрузки, продолжительности испытаний и рисков передачи ВИЧ могут побудить большее число людей с ВИЧ участвовать в исследованиях с прерыванием лечения.

Читайте также: