Вич касаллигини давоси борми

Обновлено: 28.03.2024

ОИТСнинг давоси топилди!

Энди инсон ДНКсидан вирусни олиб ташлаш имкони бор. Олимлар томонидан кашф қилинган бир қанча ферментлар комбинацияси ОИВ-1 вирусини “қўлга” олади ва зарарланган ҳужайраларни даволайди.

Статистик маълумотларга кўра, ер юзида 33 миллион киши ОИТС билан зарарланган. Гарчи касалликни кузатиб бориш имконияти бўлса-да, бундай беморлар доимий равишда керакли дори воситаларини қабул қилиб юришларига тўғри келади. Бундан ташқари касаллик инсонда бошқа, қўшимча дардларни ҳам авж олишига сабаб бўлади. Кардиомиопатия – юрак мушакларининг кучсизланиши, суяк, буйрак касалликлари каби касалликлар бемор ичиши лозим бўлган кунлик дорилар таркибидаги токсинлар натижасида пайдо бўлади.

Муаммо шундаки, ОИВ касаллик зарраларини бошқа ДНКларга мунтазам равишда жойлаштириб, юқтириб туради. Бу эса уни бедаво деб айтишга асос бўларди. Темпл университети олимларига раҳбарлик қилган яна бир олим Кэмел Халили бир неча ферментлардан иборат комбинация ДНКни, ундан сўнг РНКга борувчи ҳужайраларни тадқиқ қилади. Шундан сўнг, генетик ҳужайра даволанади, зарарсизлантирилган ҳужайралар атрофдаги ҳужайраларни зарарлашдан тўхтайди. Шу орқали бутунлай соғлом ҳужайралар вужудга келади.

РНКга олиб борувчи тизимда инсоннинг шахсий генлари таъсирида ўзгариш содир бўлмаслиги учун олимлар нуклеотид кетма-кетликдаги ферментлардан фойдаланишади. Бу йўл билан соғлом ҳужайраларнинг кутилмаганда зарарланиши ва касалликнинг давом этишининг олди олинади.

“Инсон иммун тизими ОИВ-1 вирусини ўзи, мустақил равишда енгишга қодир эмас. Бу каби ферментлар бошқа касалликларнинг ҳам давосини топишга сабаб бўлиши мумкин”, – дейди Кэмел Халили. Ушбу технология яқин йилларда ОИТСга қарши вакцина яратилишига асос бўлиб хизмат қилади. ОИВ нуклеазалар билан тўйинтирилган ҳужайраларни зарарлай олмайди, касаллик бошқа ҳужайраларга ўтмайди. Натижада, зарарланган ҳужайра нобуд бўлади. Шу орқали миллионлаб инсонларнинг ҳаёти яна давом этади.

Тажрибани охирига етказиш ва уни мукаммаллаштириш учун 2-3 йил керак бўлади. Шу билан бирга олимлар ОИВ-1 мутацияланиши ҳам мумкинлиги ҳақида огоҳлантиришмоқда. Бу эса яратилажак вакцина, дори воситалари ОИТСнинг организмда ривожланишига имкон қолдирмайдиган дарадажа кучли бўлиши керак деганидир. У ҳар қандай инсонга, унинг генлари ва бошқа индивидуал ўзига хосликларидан қатъи назар ёрдам бера олиши шарт.

Ревматизмдан ҳалос бўлиш усуллари ёхуд бу касаллик билан кимлар оғрийди?

Ревматизм – юрак-қонтомир системасининг ялиғланиши билан боғлиқ бўлган инфекцион-аллергик касаллик бўлиб, бу касаллик асосан хроник қайталаниб кечадиган касаллик ҳисобланади.

Ревматизм бириктирувчи тўқиманинг кенг тарқалган ялиғланиши билан боғлиқ касаллик. Бунда асосан, юрак, бўғимлар ва бошқа азолар яллиғланади. Ревматизм касаллигига асосан ангина билан оғриган беморлар чалинади.

Совқатиш ревматизмнинг авж олишига сабаб бўлади, шу сабабли касаллик кўпроқ йилнинг совуқ ва намгарчилик мавсумларида кузатилади.

Ревматизмга кўп ҳолатларда 7-15 ёшли болалар чалинади. Баъзи ҳолатларда касаллик кучли бошланиши мумкин. Касаллик инсон танасида қуйидагича ҳолатда пайдо бўлади. Ангинадан тузалиб соғайгандан сўнг 10-14 кун ўтгач, ҳарорат яна кўтарилади, оғриқ пайдо бўлади, тирсак, билаккафт усти, тизза, бўғимлар ва бошқа тана аъзолари қизариб, шишиб чиқади.

Лекин 10-12 кундан сўнг полиартритнинг барча аломатлари йўқолиб кетади. Аммо бу вақтинчалик ҳолат,чунки бу юракни зарарлайди, бу эса юрак парогини юзага келтиради.

Ревматизмнинг олдини олиш мумкин. Бунинг учун уй-жой шароитларини яхшилаш, болалар муассасаларида юқимли касалликлар олдини олиш, жисмоний машғулот билан шуғулланиш сингари соғломлаштириш тадбирлари киради.

Шунингдек, лимон таркибидаги A, V1, V2, S ва R дармондорилар яллиғланган организмни тиклайди.

Ревматизмни уй шароитида даволаш мумкин. Бугун биз сизларга баъзи тавсияларни айтиб ўтамиз.

3 та катта пиёзни майдалаб 1 литр сувда кайнатинг, сўнгра эрталаб ва уйқуга ётиш олдидан 1 стакандан дамламани ичинг.

Майдаланган пиёзни оғриқ бор жойга 20-30 дақиқадан кунига 2-3 маротаба бажаринг. Қизил картошкани қирғичдан ўтказиб оғриётган қисмига қўйинг ва устини тоза мато билан ўранг, бу муолажа ҳам яхши таъсир қилади.

1 ой давомида картошка соки ичилади. Меёр: бир кунда 1 стакан. Бу муолажа ревматизмни даволашда яхши самара беради.

Ревматизм инсон жиддий таъсир кўрсатувчи касалликдир. У айниқса юракнинг зўриқишига олиб келади ва баъзи ҳолатларда юрак парогини келтириб чиқаради.

Эҳтиёт бўлинг, соғлигингизни асранг, ахир сиз оила-аъзоларингизга кераксиз!

ОИТС – вируслар иммун тизимининг зарарланиши натижасида янги касалликларнинг ва ёмон сифатли янги ҳосилаларнинг пайдо бўлиши билан характерланади.

1453288048_vich3-300x225

Маълумки, бугунги кунда ушбу касаллик дунё бўйича “пандемия” тусини олмоқда. БЖТССТнинг 2002 йилдаги маълумотига кўра, ер юзида ОИВ/ОИТС билан касалланганлар 42 млн. кишини ташкил этади. Улардан 38,6 млн. катта ёшдагилар, 19,2 млн. аёллар, 3,4 млн. 15 ёшгача болалардир. 2002 йилнинг ўзида ОИТС хасталиги билан касалланган 3,1 млн. бемор вафот этди. Шу кунгача ОИТС хасталигидан вафот этганларнинг сони 25 млн. кишига етди. Бу рақамлар 13 йил олдинги рақамлар эди.

ОИТС хасталигининг аср вабосига айланаётганлигини эътиборга оладиган бўлсак, бу касаллик ҳақида бонг уришимиз, оммавий-ахборот воситаларида доимий равишда ёритиб боришимиз лозим. Бу ҳолатлар эса одамларни огоҳликка чорлайди. Шу йўл орқали касаллик тарқалишининг ва ёш болалар, аёллар, бегуноҳ жонларнинг ўлимининг олдини олишга ёрдам берамиз.

ОИТС қандай бошланган?

1980 йилнинг октябр ойидан 1981 йилнинг март ойигача Американинг Лос-Анжелес шаҳридаги учта шифохонада “Пневмоцист зотилжам” ташхиси билан бешта бемор даволанган. Бу касаллик жуда оғир ўтиши ва бу касалликни чақирувчи вируслар дориларга чидамлилиги билан бошқа касалликлардан ажралиб туради. Бу касаллик жуда кам учрайди, асосан чала туғилган чақалоқларда, иммун тизимининг пасайишга олиб келувчи дори воситалари қабул қилганларда ёки радионурлар таъсирига учраган одамларда ва саратон билан касалланган шахсларда аниқланади. Яъни, пневмоцистли зотилжам касаллиги пайдо бўлиши иммун тизимининг жиддий шикастланганини кўрсатади. Аниқланишича, ушбу беморларда иммун тизимининг сусайишига олиб келадиган бирон сабаб бўлмаган. Улар ёш бесоқолбозлар бўлган. Беморларнинг иммун тизими текширилиб кўрилганда лимфоцитлар сонининг кескин камайиб кетганлиги аниқланган. Касаллик белгилари асосида бу хасталик “Орттирилган иммунитет танқислиги синдроми” ОИТС деб номланган.

БУНИ БИЛАСИЗМИ?

ОИТС касаллигини юқтириб олиш хавфи бўйича аҳолининг айрим гуруҳи “хавфли гуруҳ”га киритилади. Ушбу “хавфли гуруҳ”га гиёҳвандлар, нотаниш шахслар билан пала-партиш жинсий алоқа қилувчилар, жинсий алоқа йўли билан юқадиган касалликларга чалинган шахслар киради. Аҳолининг бу гуруҳи жамиятда ўз хулқ-атворининг бузуқлиги туфайли ОИТС касаллигига кўпроқ дучор бўладилар ва касалликни тарқатиш хавфи ҳам жуда юқори бўлади.

КАСАЛЛИКНИ НИМА ҚЎЗҒАТАДИ?

ОИТС касаллигини вируслар қўзғатиб, мураккаб вируслар қатторига киради. ОИТС касаллиги ўта хавфли юқумли касалликлар тоифасига киради. Касалликнинг манбаи бемор ва одам иммунитет танқислиги вирусини ташиб юрувчи шахслар ҳисобланади.

КАСАЛЛИК ҚАНДАЙ ЮҚАДИ?

1.Жинсий алоқа йўли орқали-аёлдан эркакка, ёки эркакдан аёлга юқади.

2.Парентерал йўл орқали, яъни вирус билан зарарланган қон ва қон маҳсулотлари қуйилганда, ностерил шприцлар ва тиббий асбоб-ускуналардан фойдаланилганда, тери бутунлиги бузилиши билан кечадиган барча муолажаларда юқиши мумкин.

3.Вертикал йўл орқали, яъни ОИТС вирусини ташувчи онадан ҳомилага ёки чақалоққа туғруқ жараёнида ва туғилгандан сўнг она сути орқали юқиши мумкин.

БУНИ БИЛАСИЗМИ?

Эмизикли ёшдаги болалар ОИТС хасталиги билан хасталанган бўлса, онасига ушбу касалликни юқтирган ҳолатлар амалиётда аниқланилган. Уларнинг оғиз шиллиқ қаватида турли яралар бўлади. Натижада сўлаги қон билан аралашади. Бола она кўкрагини эмаётган вақтида тишлаши мумкин. Тишлаган соҳада эса жароҳатлар пайдо бўлади. Шу соҳадаги жароҳатга сўлак билан аралашган қондаги вирус тушади. Натижада боладаги касаллик онага ўтади.

КАСАЛЛИК БЕЛГИЛАРИ НИМАДАН ИБОРАТ?

Яширин давр – бир неча ойдан 10 йил ва ундан кўпроқ йилгача давом этиши мумкин. Бу босқичда ташхис фақат тахминий бўлиши мумкин. Бу даврда клиник белгилар бўлмайди ва ОИТС вирусига қарши антителлалар ишлаб чиқарилмайди. Хасталикка чалинган одамлар соппа-соғ, иш фаолияти бузилмаган, ўзини бемор деб ҳисобламайди. Бироқ, бу одамлар касалликнинг тарқалишида муҳим рол ўйнайди.

Белгиларнинг юзага чиқишида беморларнинг 30-50 % касаллик ўткир бошланиб, тана ҳарорати кўтарилади, ангина ёки фарингит белгилари кузатилади. Бўғимлар, мушаклар оғриши мумкин. Жигар, талоқ ва лимфа тугунларининг катталашиши кузатилади. Бу даврда бемор даволанишга муҳтож эмас. Аста-секин беморларда танадаги барча лимфа тугунларининг катталашуви, катталашган лимфа тугунлар орасидаги оғриқ кузатилади. Беморларнинг жинсий қобилияти ва иш фаолияти сақланган бўлади. Зарур бўлганда бемор амбулатор даволаниш билан чегараланади. Кейинги даврда беморнинг иммунитети кескин пасайиб кетганлиги боис, турли касалликлар келиб чиқади. Беморнинг аҳволи оғир бўлади. Масалан, сурункали гепатит, пневмония, камқонлик, сил, турли саратон касалликлари. Касалликнинг сўнгги босқичи, яъни терминал даврда оддий сўз билан айтганда, бемор ўлим тўшагида ётади. Аҳволи ўта оғир, озиб кетган, вақти-вақти билан тана ҳарорати кўтарилиб туради. Қондаги гемоглобин миқдори жуда пасайиб кетади. Бемор аҳволи кун-сайин оғирлашиб, ўлим билан тугайди.

ОИТС ҚАНДАЙ ТАШХИСЛАНАДИ?

Касалликда қонда вируслар топилиши ва умумий қон таҳлилидаги ўзгаришлар, иммун тизимидаги бузилишлар асосида ташхис қўйилади.

ОИТС ҚАНДАЙ ДАВОЛАНАДИ?

Ҳозирги даврда ОИТС касаллиги билан касалланган беморларни бутунлай тузалиши имконияти йўқлиги сабабли дааволашнинг мақсади беморнинг умрини узайтиришга ва унинг ҳаёт кечиришини яхшилашга қаратилган бўлиши лозим.

Бу даҳшатли хасталик кўплаб машҳурларни ҳам ҳаётдан олиб кетган.

*Фредди Меркьюри (1946-1991), инглиз мусиқачиси ва “Quееn” гуруҳининг солисти.

*Рок Хадсон (1925-1985), америкалик актёр, ОИТС га чалинганини ошкор этган илк машҳур инсон.

*Артур Эш (1943-1993), америкалик теннис устаси ва жамоат арбоби.

*Фрэнк Мур (1953-2002), америкалик рассом, ОИТСга қарши кураш тимсоли – қизил лента яратувчиси.

*Айзек Азимов (1920-1992), ёзувчи, кўплаб бастселлер асарлар муаллифи, юрагини операция қилаётган вақтда қон қуйишган, қондан ОИТС юқтириб олган.

ФАКТЛАР, РАҚАМЛАР…

*Тиббиёт тарихида ҳанузгача дунёнинг 5 қитъасини бир зумда қамраб олиб, доимий равишда ўсишга мойил касаллик аниқланилмаган.

*Ҳозирги кундаги маълумотларга кўра, дунё бўйича ОИТС билан касалланганларнинг сони 32,6 милионни ташкил этади.

*ОИТС вируси қонда, спермада, қиндан ажраладиган ажралмаларда, кўкрак сутида, кўз ёшларида мавжуд.

*Кўкрак сути ва кўз ёшларда вирус миқдори кўп бўлмайди.

ХУЛОСА ўрнида: Азизлар, бундай даҳшатли касалликка чалинмаслик учун соғлом ҳаёт тарзига риоя этайлик, ўзимизни ва болаларимизни турли хасталиклардан эҳтиёт қилайлик, саломатлигимизга беэътибор бўлмайлик, умрингиз узоқ бўлсин, қадрли инсонлар!

Бачадон ковак аъзо бўлиб, мушаклардан тузилган. У кичкина чаноқ бўшлиғида, қовуқ билан тўғри ичак орасида жойлашиб, шакли нокка ўхшаш, бўшлиғи учбурчаксимон, бир бурчаги бачадон бўйни каналига, иккинчи бурчаги эса бачадон тубига, пастки бурчаги бачадон бўйни каналининг ички тешигига қаратилган. Юқоридаги икки бурчак бачадон найларининг тешигига тўғри келади. Бачадон девори – ички шиллиқ қават (эндометрий), ўрта – мушак қават (миометрий) ва ташқи сероз қават (қорин пардаси)дан иборат. Ҳомиладорликда мушак толаларининг йўғонлашиши ва янги толаларнинг пайдо бўлиши ҳисобига бачадон катталашиб, шакли ўзгаради.

moi-rodi676454

Туғруқдан кейин эса қисқариб, асл ҳолига қайтади. Аёл кексайган сари (айниқса, ҳайз кўриш буткул тўхтаганда) бачадон кичрая бошлайди. Бачадон жудаям ҳаракатчан бўлиб, тўғри ичак тўлганда ёки пешоб йиғилиб, қовуқ катталашганда осонгина ўз ҳажмини ўзгартира олади.

Кўп учрайди

Бачадон бўйни эрозиясини келтириб чиқарувчи омиллар талайгина. Энг асосий сабабчилардан бири – жинсий аъзолардаги яллиғланишлар. Чунки яллиғланишда бачадондан чиқинди кўп ажралади. Бундан ташқари, бачадон бўйнидаги безлар ҳам кўп шиллиқ ажратади ва натижада шиллиқ қават юзаси бичилиб, шилинади.

Ўша ташқи кўп қаватли ясси эпителий ҳужайраларнинг шикастланиши натижасида чин эрозия пайдо бўлади. Кейин унинг битиши жараёнида ички цилиндрсимон эпителий билан қопланиши натижасида чин эрозия сохта эрозияга айланади.

Туғма, чин ва сохта…

Эрозиялар туғма, чин ва сохта бўлиши мумкин. Туғма эрозия янги туғилган чақалоқларда то балоғат ёшига етгунча кузатилади. Туғма эрозияга она қорнида ривожланаётган ҳомиланинг жинсий аъзолари етилаётган пайтида аёлдаги гормонал ўзгаришлар сабаб бўлади. Масалан, 16-17 ёшли қизларда ўша кўп қаватли ясси эпителийнинг жойини цилиндрсимон ҳужайралар эгаллаган бўлади. Лекин бу жараёнда етуклик давригача, яъни балоғатга ўтиш даврида бўладиган гормонал ўзгаришлар сабаб бачадон бўйни етилишининг тўлиқ шаклланиши инобатга олинади. Шунинг учун ҳам ёш қизларда туғма эрозия аниқланган тақдирда ҳам, дарров даво чоралари кўрилмайди. Чунки етилиш жараёнида (20-22 ёшгача давом этади) туғма эрозия ўз-ўзидан йўқолиб кетиши мумкин.

Сохта эрозия сурункали яллиғланиш жараёни бўлгани сабаб энди у ўз-ўзидан тикланиб, соғаймайди. Шунинг учун бачадон бўйни эрозияси аниқланганида аёл, албатта, тўлиқ даво чораларини қўллаши керак. Юқорида айтилганидек, бачадон бўйни эрозияси оғриқлар, қиндаги ажралмалар, жинсий яқинликдаги оғриқ ва, ҳаттоки, қонли ажралмалар билан ҳам келиши мумкин. Лекин 50 фоиз аёлларда касаллик аломатлари намоён бўлмаслиги ҳам мумкин. Шунинг учун ҳар бир аёл йилига 1-2 марта гинеколог текширувидан ўтиб туриши лозим.

Бачадон бўйни эрозиясини ҳозирги кунда аниқлаш ва ташхислаш қуйидаги усуллар орқали олиб борилади. Биринчи, қин ойнаси орқали кўриш, кейин бачадон бўйнининг тасвирини катталаштириб берадиган асбоб бор, бу кольпоскоп, унинг ёрдамида қин бўйни текширилади. Бу кольпоскопия усули дейилади. Кейин бачадон бўйнининг шикастланган жойидан суртма олиниб, ҳужайралар қанақа аҳволда, ўзгариш бор-йўқлигини билиш учун цитологик текширувдан ўтказилади. Агар лозим топилса, шикастланган жойдан, яъни ҳужайрадан кесиб олиниб, гистологик текширув ҳам амалга оширилади.

Асоратлари оғир…

Бачадон бўйни эрозияси аниқланганидан кейин ҳар бир аёл, албатта, даво чораларини бошлаши шарт. Чунки бачадон бўйни эрозиясида одам папиллома вируси жойлашади. Папиллома вируси жойлашган ҳужайралар маълум муддат ичида, бачадон бўйни касалликларидан оддий кондиломадан тортиб бачадон бўйни саратонигача олиб келиши мумкинлиги аниқланган. Дунё аҳолиси аёллари орасида бачадон бўйни саратони кўкрак бези саратонидан кейин иккинчи ўринда туради. Шунинг учун бу касаллик аниқланганидан кейин, албатта, зудлик билан даво чораларини бошлаш керак.

Даво усуллари

Ҳозирги кунда тиббиётда бу касалликни даволашда ҳам бир қанча усуллар мавжуд бўлиб, улардан қайси бирини қўллашни шифокор касаллик даражасига қараб белгилайди. Биринчи ўринда, яллиғланиш жараёнига қарши, яъни инфекция қўзғатувчиси аниқланганидан кейин консерватив антибактериал терапия курси олиб борилади. Ундан кейин оператив усулларга диатермокоагуляция (яъни юқори ҳарорат ёрдамида куйдириш), криодиструкция (яъни музлатиб қўйиш) ва охиргиси жарроҳлик лазери ёрдамида даволаш. Ҳозирги кунда жарроҳлик лазери анча кенг қўлланилаётган ва энг самарали усул ҳисобланади. Унда куйдирилганидан кейинги битиш жараёни жуда тез якунланади. Мисол, диатермокоагуляция, криодиструкция. Тикланиш, яъни битиш тўрт ҳафтадан саккиз ҳафтагача давом этса, лазер ёрдамидаги усулда 3-4 ҳафта ичида бачадон бўйни бутунлай соғаяди.

Бачадон миомаси
Бачадон миомаси деб, мушак тўқимасидан, фибромиома – бириктирувчи тўқималардан ташкил топган, гормонларга мойил бўлган хавфсиз ўсмага айтилади. Миома кенг тарқалган касаллик бўлиб, гинекологик беморларнинг 10-27% да, 30 ёшга етган беморларнинг 20% ида, 40 ёшдан катта беморларнинг эса 40% ида учрайди.
Бачадон миомасининг келиб чиқиш сабаблари ва ривожланиши юзасидан жуда кўп олимларнинг фикр-мулоҳазалари бўлиб, улар ҳар хилдир, лекин ягона якуний хулосага келинмаган. Бу масалада бутун дунё олимлари тадқиқот ишларини олиб бормоқдалар.

Нафас аъзоларининг сурункали носпесифик касалликлари бўлган беморлар туберкулёз билан касалланиш хавфи юқори бўлган шахслар контингентини ташкил қилади. Ўпканинг сурункали носпесифик касалликлари кўпинча умумий иммун реаксиялар сусайиши фонида кечади ва ўпкада локал (маҳаллий) иммунитетнинг турли-туман бузилишлари билан кузатилади. Шунга боғлиқ ҳолда туберкулёз билан касалланиш хавфи ҳақиқатдан ошиб бормоқда. Ўпканинг носпесифик яллиғланишли касалликлари кўпинча узоқ муддат кечувчи туберкулёз билан асоратланади, сўнгра еса унинг тузалиши кўпинча ўпкадаги туберкулёздан кейинги қолдиқ ўзгаришлар билан бирга кузатилади. Туберкулёз беморлари ўпка тўқимаси ва бронхларида носпесифик яллиғланиш жараёнларининг пайдо бўлиши бронхларнинг фиброзли деформасияси ва дренаж функсияси бузилиши билан боғлиқ.

764_big

.Носпесифик яллиғланиш тарқоқ ва айниқса фиброз-кавернали ҳамда сирротик туберкулёзнинг доимий морфологик ва клиник компоненти ҳисобланади. Бундай яллиғланиш жараёнининг кучайиб бориши касалликнинг ўлим билан тугашининг сабабларидан бири ҳисобланади. Емирилиш ёки каверна бўшлиғини дренажловчи бронхни турли даражадаги шикастланиши билан кузатиладиган бронхит десируктив ўпка туберкулёзига олиб келади. Бронх ёриғи шиллиқ қават инфилътрасияси ёки чандиқли стеноз ҳисобига кўпинча торайган бўлади. Туберкулёзда кузатиладиган одатдаги сурункали бронх-ўпка носпесифик яллиғланиш касалликлари бўлиб сурункали бронхит, бронхоектазлар, емфизема, чўзилган пневмония ҳисобланади. Фаол туберкулёз билан хаста беморларда носпесифик яллиғланишнинг қўшилиши ё_талнинг кучайиши, ҳансираш, сианоз пайдо бўлиши билан намоён бўлиши мумкин. Бунда балғам мифдори кўпаяди, унда турлича патоген микрофлора кузатилади. Тана ҳарорати ошади, умумий қон таҳлилида лейкоситоз, ЭЧТ ошиши кузатилади.

Носпесифик яллиғланиш билан асоратланган фаол туберкулёзли беморларда спесифик кимётерапия кучайтирилган бўлиши лозим. Носпесифик яллиғланиш жараёнларини чеклаш учун кенг таъсир спектрли антибиотикларни тавсия етишда уларнинг туберкулёзга қарши препаратлар билан ўзаро таъсирини ҳисобга олишга тўғри келади. Ўпкасида туберкулёздан кейинги қолдиқ ўзгаришлари мавжуд беморлар сурункали бронхитда ва айниқса бронхоектазлар соҳасида яллиғланиш мавжуд бўлганда балғамли ё_тал, қийин нафас олиш ёки нафас чиқариш билан кечадиган ҳансирашга шикоят қилишади. Одатда бу клиник белгилар илгари туберкулёз ўтказмаган беморлардагига нисбатан камроқ намоён бўлади. Кўриниб турибдики, бу хусусият носпесифик яллиғланишнинг кўп ҳолларда ўпканинг юқори бўлакларида жойлашиши ва балғамнинг дренажланиши ҳамда ажралиши учун яхши шароит бўлиши билан боғлиқ. Баъзан туберкулёздан кейинги ўзгаришлар соҳасида юзага келган ўткир пневмония яққол интоксикасия симптомлари ва абссессланишнинг клиник манзараси билан кечади.

Бундай ҳолларда балғамда МБТ нинг бир марталик топилиши ҳар доим ҳам ўпкада туберкулёз жараёнининг қўзғалганидан далолат беравермайди, балки бу нофаол туберкулёз ўчоғидаги ўпка тўқимасининг парчаланиши натижаси бўлиши мумкин. Пневмония ва туберкулёз ресидивланиши ёки қўзишининг қиёсий ташхисида шуни ҳисобга олиш керакки, пневмония нисбатан ўткир, ҳансираш ва сезиларли миқдордаги нам хириллашлар билан кузатилади. Бунда ажралаётган балғам миқдори кўпаяди, у йирингли тус олади ва носпесифик патоген микрофлорага ега бўлади, кенг таъсир спектрли антибиотиклар тезда ўз таъсирини кўрсатади.

Читайте также: