9 март кунги янгилик карона вирус хитой

Обновлено: 28.03.2024


Италия бош вазири Жузеппе Конте карантин чораларини бутун мамлакат бўйлаб қўллаш, жумладан, оммавий тадбирларни бекор қилиш, бутун мамлакатдаги мактабларни ёпиш тўғрисида фармойиш берди. Бунгача карантин фақат шимолдаги вилоятларга жорий этилганди.

Эндиликда Италияда барча спорт мусобақалари, шу жумладан футбол бўйича А Серия баҳслари ҳам тўхтатиб қўйилди.

Бу вақтда Италиядаги 27та қамоқхонадаги маҳбуслар коронавирус тарқалишига қарши қўлланган янги чекловлар туфайли исён кўтаришди.


Неаполь шаҳридаги қамоқхона томида маҳбуслар коронавирус туфайли норозилик акцияси ўтказмоқда
Фото: Shutterstock

Тартибсизликлар мамлакат шимолидаги Модена шаҳрида бошланди. У ердаги Санта-Анна қамоқхонасида уч маҳбус ҳалок бўлган, яна уч киши шифохонага олиб борилганида вафот этган. Хабар қилинишича, уларнинг камида икки нафари қамоқхона лазеретидан ўғирланган метадон (героиннинг муқобили) дозировкаси туфайли жон берган.


EPA

Миландаги Сан-Витторе қамоқхонасида маҳбуслар корпуслардан бирига ўт қўйиб юборишган, кейин қамоқхона томига чиқиб олишган - улар инфекция туфайли ҳукумат маҳбусларнинг қамоқхонага келишини чеклаганига норозилик билдиришган.

Мамлакат жанубидаги Фоджа шаҳридаги қамоқхонадаги тартибсизликлар вақтида 20 киши қочиб кетган, аммо уларнинг аксари тез орада қўлга олинган. Шунингдек, Неапол ва Римдаги қамоқхоналарда ҳам исёнлар бўлиб ўтган.

  • Италияда айни вақтда коронавирусдан зарарланганлар сони 9172 нафарни ташкил этмоқда, вирус қурбонлари сони 463 нафар. 724 киши соғайган.

Исроил эса мамлакатга келувчиларнинг барчасини 14 кунлик карантинга жойлаштирмоқда. Бу ҳақда эълон қилган бош вазир Биньямин Нетаньяхунинг айтишича, бундай қоидалар Исроилнинг барча фуқароларига, шунингдек, хорижда яшаётган 268 мингдан ортиқ исроилликларга ҳам тааллуқли бўлади.

Ҳукумат қарорига кўра, хориждан келаётган Исроил фуқаролари 10 мартдан карантинга жойлаштирилиши керак, қолган мамлакат фуқароларига эса ушбу янгилик 72 соатдан сўнг тааллуқли бўлади. Бу қарор Исроилда коронавирус билан касалланганлар сони 42 кишига етганидан сўнг қабул қилинган. Орадан бир неча соат ўтгач, мамлакатда касалликка чалинган яна 8 киши аниқланган.

АҚШда нималар бўлмоқда?

Айни вақтда кемада дунёнинг 54 мамлакатига мансуб бўлган 3,5 минг киши бор. Экипажнинг 19 аъзосида ва икки йўловчида касаллик аниқланган.


Юзлаб хорижликлар эса ўз ватанларига қайтиши мумкин.

Хабарларга кўра, АҚШ президенти Дональд Трамп билан кўришган икки республикачи конгрессмен айни вақтда ўзини иҳоталаган. Жоржия штатидан бўлган конгрессмен Дуг Коллинз жума куни Трамп билан қўл бериб сўрашганди, флоридалик конгрессмен Мэтт Гетц эса душанба куни у билан бир самолётда учган. Айни вақтда икки сиёсатчи ўзини изоляция қилгани ҳақида айтган - улар аввалроқ кўришган одамларда коронавирус аниқланган.

Бундан ташқари, Нью-Йорк ва Нью-Жерси порт бошқармалари ижрочи директори Рик Коттонга коронавирусдан зарарланиш ташхиси қўйилган. Бу ҳақда душанба куни Нью-Йорк губернатори Эндрю Куомо маълум қилди.


Рик Коттон ўзини яхши ҳис қилаётганини маълум қилган / GETTY IMAGES

Портлар бошқармаси таркибига портлардан ташқари, ушбу штатдаги йирик аэропортлар, кўприклар, туннеллар ва автобус вокзаллари ҳам киради.

  • Сўнгги маълумотларга кўра, АҚШда коронавирусдан зарарланиш билан боғлиқ 708 ҳолат тасдиқланган, 27 киши ҳалок бўлган, 15 киши тузалган.

Британиядаги вазият

Англиянинг бош санитари, профессор Крис Уитти яқин вақтлар ичида ҳукумат вируснинг тарқалишини олдини олиш бўйича умумий тавсияларга ўзгартириш киритиши мумкинлиги ҳақида гапирди. Унга кўра, ҳар қандай шамоллаш белгилари 7 кунлик изоляцияга сабаб бўлиши кўзда тутилади.

Душанба куни ҳукуматнинг СOBRA йиғилишида келгусида оммавий тадбирларни бутунлай бекор қилиш масаласи кўриб чиқилди, шунингдек, мактаблар ёпилиши ва барча ташкилотларда уйдан ишлашга ўтилиши мумкин.

Британиялик амалдорлар спорт ташкилотлари расмийлари билан ҳам учрашишган - йирик турнирлар трансляция қилиниши режими ўзгариши мумкин; британ супермаркетлари тармоқлари раҳбарлари билан ҳам учрашув ўтказилди - талаб кўп бўлган маҳсулотлар (сўнгги вақтларда дезинфекция геллари, ҳожатхона қоғозлари, макарон ва ёрма маҳсулотлари танқислиги кузатилмоқда)ни етказиб бериш масалалари муҳокама қилинган.

Британиядаги айрим супермаркетларда маълум маҳсулотларга чеклов ўрнатилган - керагидан ортиғини сотиб олиб бўлмайди.

Юқумли касалликларнинг олдини олиш ва назорат қилиш бўйича Европа маркази эксперти Сержио Брусан Би-би-си учун берган интервьюсида Британия ҳозирда икки ҳафта олдинги Италия ҳолатида эканини қайд этган ва ҳукуматда коронавирус кенг миқёсда тарқалиб кетишининг олдини олиш учун бир неча кун вақт қолганини таъкидлаган.


Эдинбургда Олти миллат кубоги ўйини вақтида стадиондаги томошабинлар / Reuters

Маданият, ОАВ ва спорт ишлари вазири Оливер Доуден Би-би-си мухбири билан суҳбатда, у бош вазир билан биргаликда якшанба куни регби бўйича Олти миллат кубоги доирасидаги Англия ва Уэльс ўртасидаги ўйинни стадионда туриб кузатгани ҳақида гапирган ва айни вақтдаги тиббий тавсияларга кўра спорт мусобақаларини бекор қилишга сабаб йўқлигини маълум қилган.

Лекин айни вақтда спорт федерациялари келгусида мусобақаларни томошабинларсиз ўтказиш масаласини кўриб чиқишмоқда.

  • 10 март ҳолатига кўра, Бирлашган Қиролликда коронавирусга чалинган 321 бемор қайд этилган, 5 киши вафот этган, 18 киши тузалган.

Хитой раҳбари Уҳанда

Сўнгги маълумотларига кўра, Хитойда вирус тарқалиши сезиларли даражада пасайган - 9 март куни 22 ҳолат қайд этилди - жами 80 757. Бир кунда 17та ўлим ҳолати рўй берди - жами 3136 киши.

Хитой ҳукумати қаторасига иккинчи кундирки Хубэй провинциясидан ташқарида вирусга чалиниш ҳолатлари ҳам, ўлим ҳолатлари ҳам қайд этилмаганини маълум қилди.

Бу Хитой ҳукуматининг вируснинг олдини олишга қаратилган чоралари самарасидир, аммо ҳозирча ҳукумат қатор карантин чораларини бекор қилгани йўқ.

Хитой Халқ Республикаси раиси Си Цзиньпин 10 март куни маҳаллий ҳокимият органлари томонидан COVID-19 эпидемияси билан курашиш бўйича олиб борилаётган ишларни текшириш учун коронавирус ўчоғи ҳисобланган Уҳан шаҳрига келди. Бу унинг вирус эпидемияси бошланганидан буён илк марта Пекиндан ташқарига чиқиши бўлди. Сафар давомида у вирусга қарши курашаётган тиббий хизматчилар, ҳарбий хизматчилар, расмийлар, кўнгиллилар, шунингдек, ҳудуд аҳолиси ва беморлар билан учрашмоқда.

Бу вақтда ҳукумат тез орада ҳудудлараро ҳаракатланишга рухсат бериши ҳақидаги хабарлар тарқалган. Лекин фуқароларнинг ҳаракати кузатув остида бўлиши мумкин.

Жаҳон бўйича сўнгги маълумотлар
10 март тонгидаги маълумотларга кўра, бутун дунёда 114 мамлакатда вирус аниқланган - 114 515 кишида вирус юқиши ҳолати тасдиқланган, ўлим ҳолатлари 4027та. 64 280 киши тузалиб кетган.


Россияда 9 март куни яна уч ҳолат қайд этилди - Москва, Калининград ва Белгород областларида. Айни вақтда мамлакатда вирусдан зарарланганлар сони 20 нафарни ташкил этмоқда.

Москва соғлиқни сақлаш департаменти сайтида маълум қилинишича, коронавирус тарқалган мамлакатлардан келганлар изоляция тартибини бузадиган бўлса 5 йилгача озодликдан маҳрум этилиши мумкин.

Жанубий Кореяда ҳам сўнгги икки ҳафта ичида илк марта вирусдан зарарланиш ва ўлим ҳолатлари пасая бошлади (сўнгги бир кунда 35 кишида вирус аниқланди ва беморлар сони 7513 кишига етди, бир ўлим ҳолати қайд этилди - жами 54 ўлим).

Эронда вирус қурбонлари сони бўйича ХХР ва Италиядан кейинги учинчи ўринда жойлашган - 9 март маълумотларига кўра 237 ўлим ва 7161 бемор. 10 март маълумотларига кўра бу рақамлар ўсиши кутилмоқда. Шу билан биргаликда, ҳақиқий маълумотлар расмий статистикадагидан юқорироқ бўлиши мумкин.

Францияда коронавирус маҳаллий парламент депутатлари орасида тарқала бошлади, айни вақтда Миллий Ассамблеянинг 4 нафар аъзоси касалликка чалинган.

Душанба кунги маълумотларга кўра, Францияда жами 1421 киши вирус юқтирган, 30 киши вирус қурбони бўлган. Франция Европада вирусдан зарарланиш бўйича Италиядан кейинги иккинчи ўринда. Кейинги ўринларда Испания (1231 ҳолат ва 30 ўлим) ҳамда Германия (1224 ҳолат ва 2 ўлим) жойлашган.

Француз ҳукумати мингдан ортиқ одам қатнашиши кўзда тутилган оммавий тадбирларни бекор қилган.

Италиянинг кекса ёшли аҳолиси хавф остида
Душанба куни Британия Соғлиқни сақлаш вазирлиги Италия шимолидан қайтаётганларнинг барчасини 14 кунлик карантин ҳолатига жўнатди - уларда шамоллаш ёки касалликнинг бошқа белгилари бўлишидан қатъи назар.


Британия ТИВ Италияга бормасликни тавсия қилмоқда.

Шу билан биргаликда, Италиядаги британияликлар мамлакатдан чиқишига чеклов йўқ, аммо айрим авиакомпаниялар бу мамлакатга рейсларни бекор қилмоқда.

Италия коронавирусдан жабрланиш бўйича айни вақтда Хитойдан кейинги иккинчи ўринда турибди: 9172 кишида вирус аниқланган, қурбонлар сони 463 нафарга етган.

Касалланганлар сони бўйича Италия Жанубий Кореяни ортда қолдирди - Кореядаги расмий маълумотларга кўра 7513 кишида вирус борлиги тасдиқланган, 54 киши вафот этган.

Италия аҳолисининг 23 фоизини 65 ёшдан ошганлар ташкил этади; уларнинг кўпчилиги сурункали касалликка чалинган ва бу уларни коронавирус қаршисида ожиз қолдирмоқда.

Сўнгги маълумотларга кўра Италия Қуролли кучлари бош штаби бошлиғи Сальваторе Фаринада коронавирус аниқланган. У ҳозирда изоляцияда сақланмоқда ва ўзини яхши ҳис қилмоқда.

Италия соғлиқни сақлаш вазирлиги коронавирусдан ўлим даражаси кўрсаткичларини маълум қилди, унга кўра асосан 81 ёшдан катталар вирус қурбонига айланмоқда.

  • 14,3 фоиз - 90 ёшдан ошиқ
  • 8,2 фоиз - 80-89 ёшлар
  • 4 фоиз - 70-79 ёшлар
  • 1,4 фоиз - 60-69 ёшлар
  • 0,1 фоиз - 50-59 ёшлар
  • 0 фоиз - 50-59 ёшлар

Британия ҳукумати интернетдаги дезинформацияга қарши кураш учун махсус бўлим ташкил этган - айни вақтда коронавирус ҳақида турли асоссиз хабарлар кўпайган.

Ҳукумат сайти Британияда аввалги эпидемиялардаги ўлим кўрсаткичлари бўйича маълумотларни келтирган:


Фото: South China Morning Post

Хитойда тарқалган вирус ҳақида нималар маълум?

2019 йил 31 декабрда Хитойнинг Ухань шаҳрида номаълум турга мансуб пневмония касаллиги пайдо бўлгани ҳақида хабарлар тарқалди. Касалликка чалинганлар денгиз маҳсулотлари сотиладиган маҳаллий бозорда ишлайдиган одамлар эди.

  • 7 январда ХХРда пневмонияни янги 2019-nCoV коронавируси келтириб чиқаргани аниқланди.
  • 20 январда шифокорлар вируснинг одамдан одамга юқиш хусусиятига эга эканлигини маълум қилди.
  • 26 январга келиб касалликка чалинганлар сони 2 минг нафардан ошди.
  • Вирус келтириб чиқарган касаллик туфайли 56 нафар одам вафот этган.

Япония, АҚШ, Канада, Австралия, Жанубий Корея, Сингапур, Таиланд ва Малайзияда ҳам вирусга чалинган беморлар кузатилган.

Хитойнинг 25 та вилоятида фавқулодда вазиятларнинг энг юқори даражаси эълон қилинган. Касалликнинг дастлабки ҳолатлари кузатилган Ухань шаҳрига кириш тақиқлаб қўйилган. Уханга қўшни Хуанган шаҳрига кириш ва чиқиш йўллари, кўнгилочар ва туристик объектлар ёпилган. Хубэй вилоятининг ўнта шаҳрида жамоат транспортининг фаолияти тўхтаган. Шандун вилояти бўйлаб шаҳарлараро йўловчи ташиш автобуслари қатнови ҳам бекор қилинган.

China Post почта компанияси Ухань шаҳри бўлинмасидан ўтадиган барча жўнатмаларни иккинчи марта дезинфекция қилишни бошлади.

Мавзуга доир:

ХХР ҳукумати Янги йил байрами (25 январда Хитойда нишонланади) туфайли вируснинг тарқалиши таътил вақтида аҳоли вакиллари мамлакат ва хориж бўйлаб саёҳат қилиши оқибатида яна тезлашишидан хавотирда эканини билдирган. Хитойда ёввойи ҳайвонларни сотиш ва олиб келишга вақтинчалик тақиқ қўйилган.

ХХР раиси Си Цзиньпин коронавируснинг тарқалиши тезлашиши ҳақида огоҳлантирган. Бутунжаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти дунё бўйлаб фавқуллодда ҳолат эълон қилишга ҳали эрта эканини билдирган.

Бозорлардаги реакция

Вирус ҳақидаги хабарлар тарқалгач, Хитойда ўз савдо тармоқларига эга Европа компанияларининг, шунингдек, авиакомпанияларнинг акциялари нархи тушиб кетди. Хусусан, Air France, Lufthansa, LVMH ва Hermes’нинг котировкалари тушиб кетган.

Экпертлар нефть нархи тушиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирган.

2019-nCoV коронавируси ўзи нима?

Янги касаллик келтириб чиқарадиган зараркунанда коронавируслар туркумига киради, уларнинг бундай ном олишига микроскопда кўриш вақтида айлана кўриниши тожни эслатиб юборади. Аввалги коронавирусларнинг штаммларининг суратлари АҚШ юқумли касалликлар ва аллергия миллий институти томонидан эълон қилинган.

Бу каби вируслар ҳайвондан одамга, шунингдек, одамдан одамга юқиши мумкин. Лекин фақат еттита коронавирус (Хитойдагиси ҳам) одамларда касаллик келиб чиқишини қўзғатади.

Янги коронавирус белгиларига респиратор аломатлар: иситма, йўтал, нафас қисиши, қийналиб нафас олиш. Вирус асоратлари таъсири пневмония ва буйрак етишмовчилигига олиб келиши мумкин.

Коронавируслар туфайли келиб чиққан бошқа касалликлар

2003 йилда Осиёда атипик пневмония келиб чиққан. Мутахассислар касалликнинг оғир ўткир респиратор синдром (ОЎРС) эканини тасдиқлаган. Вирус ҳаво-томчи ва ҳаво-чанг йўллари билан юқади. Эпидемия вақтида касаллик 8 минг нафар одамни (30 та мамлакатда) ўз домига тортган ва унга чалиниш оқибатида 900 нафар одам вафот этган.

2012 йилда Саудия Арабистонида Яқин Шарқ респиратор синдроми номини олган инфекцияга чалинишнинг биринчи ҳолати қайд этилди. Етти йил ичида 2,5 минг нафар одам касалликка чалинган ва 800 дан ортиқ одам вафот этган. Касалларнинг аксарияти Саудия Арабистони фуқаролари бўлган. Вирус асосан туядан одамга юқади.

Россияда нима бўляпти?

Россия чегарадаги назоратни кучайтирган, аэропортларда Хитойдан келган йўловчилар ҳолати текширилмоқда. Амур вилоятида юқори даражадаги сафарбарлик эълон қилинган.

Россия туроператорлари Хитойга йўлланма олганларнинг бекор қилиш бўйича мурожаатларини қабул қила бошлаган. Мамлакатдаги дорихоналарда вирусга қарши дорилар ва ҳимоя ниқоблари сотуви авжига чиққан.

Вирусдан қандай ҳимояланиш мумкин?

Бутунжаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти янги коронавирусга чалинмаслик учун нималар қилиш кераклиги борасида қуйидаги тавсияларни берган:

Якунланаётган март ойи, шубҳасиз, COVID-19 атрофидаги воқеалар билан ёдда қоладиган бўлди. Бугун касаллик қаршисида бутун дунё ожиз қолмоқда, бутун дунё карантин режимида. Ой қандай бошланди-ю, уни қандай якунлаяпмиз? Қуйида юз берган воқеаларнинг баъзиларини таҳлил қилишга уриниб кўрамиз.

Дунёда коронавирус

Февраль ойидан бошлаб Европада авж олиб кетган коронавирус касаллиги март ойидан бутун дунёни қамраб ола бошлади. Италия касалликнинг янги ўчоғига айланди. ЖССТ касаллик эпидемиядан пандемияга ўтганини айтди. Ҳар бир аниқланган ҳолат ортидан кузатиш имконсиз бўлиб қолди. Дастлаб мамлакат шимолида касаллик аниқланган бўлса, кейинчалик у бутун мамлакат бўйлаб тарқала бошлади.


Фото: Google Photos

Ана шундай шароитда Италия 9 март кунидан бошлаб мамлакатда ёппасига карантин режимини жорий қилди. Бутун мамлакат бўйлаб фавқулодда ҳолат жорий этилди, одамларнинг кўчага фақат озиқ-овқат ва тиббий хизмат учун чиқишига рухсат берилди. Заруратсиз кўчага чиқиш тақиқлаб қўйилди. Бугунги кунда Италия дунёда коронавирусдан вафот этганлар сони бўйича етакчилик қилмоқда. 30 март ҳолатига кўра, Италияда COVID-19 касаллиги бўйича 97 мингдан ошиқ ҳолат қайд этилди. Улардан 10 минг нафардан ортиғи вафот этган бўлса, 13 мингдан ортиғи тузалиб кетди.

Февраль ойида Италия, Жанубий Корея ва Эронда янги турдаги коронавирус касаллигини юқтириш бўйича ҳолатлар кўпайган бўлса, март ойи бошидан Италияга қўшни Франция, Испания, Германия, бундан ташқари АҚШ каби давлатларда вазият таранглашиб кетди. 13 мартдан бошлаб Франция ҳукумати мамлакатда барча таълим муассасалари, 14 мартдан барча савдо бинолари ёпилди, 17 мартдан мамлакат оммавий карантинга олинди.

Карантин режимини назорат қилишда армия ва полиция жалб этилди. Одамлар уйларида қолишлари қатъий таъкидланди. 24 март куни эса карантин муддати 15 апрелгача узайтирилиши эълон қилинди. 30 март ҳолатига кўра, мамлакатда ушбу касалликни юқтирганлар сони 40 мингдан ошган бўлса, шундан 2 600 дан ортиғи ўлим билан якунланди. 7 мингдан ортиқ бемор тузалиб кетди.

Умуман олганда, март ойида дунёда саноқлигина давлатлардан ташқари барча давлатларда коронавирус билан боғлиқ ҳолат қайд этилди. Касалланганлар сони бўйича 27 март куни АҚШ Хитойдан ўзиб кетди. Мамлакат бошқа давлатлар сингари карантин режимида қолмоқда. Касалланган фуқаролар сони 30 март ҳолати бўйича 142 мингдан ошиқни ташкил этади. Ўлим сони эса Италия, Хитой, Испания, Франция, Эрон каби давлатларникига қараганда бирмунча пастроқ.


Фото: Google Photos

Мамлакатда 2 500 га яқин киши вафот этди. Дунёда COVID-19 касаллиги билан вафот этган касаллар сони бўйича Италия (10 779) етакчилик қилмоқда. Ундан кейинги ўринларда Испания (6 803), Хитой (3 304), Эрон (2 640) ва Франция (2 606) бормоқда. Баъзи таҳлилчилар Хитой ва Эрондаги рақамлар амалдагидан анча пасайтириб кўрсатилганига эътибор қаратмоқда. Бунинг сабаби улардаги мавжуд сиёсий бошқарув тизимининг автократияга мойил эканидир.

Буюк Британиядаги ҳолат Европанинг бошқа давлатларига қараганда яхшироқ. Бугунги кунда мамлакатда касалликка чалинган фуқароларнинг умумий сони 20 мингга яқин. Шундан 1 200 дан ортиқ киши вафот этган бўлса, 135 таси тузалди.

Март ойига келиб Жанубий Корея ва Хитойдаги ҳолат яхшиланди. Хитойда касалланганларнинг аксарият қисми тузалиб кетди. 29 март куни Хитой ўз ҳудудида эпидемия тўлиқ бартараф этилганини маълум қилди. Касаллик илк тарқаган Ухань шаҳрида эса метро ҳаракати қисман қайта тикланди.

Ҳозирда бу давлатда касаллар сони 2 400 дан ортиқ кишини ташкил қилмоқда. Касаллар сони кун сайин камайиб бормоқда. Касаллик юқтирганларнинг умумий сони 81 мингдан ошди. Улардан 75 мингдан ортиғи тузалиб кетди.

Мавзуга доир:

Марказий Осиё ва Россияда нима гап?

Касаллик тарқалган Хитойга географик жиҳатдан анча яқин бўлган Марказий Осиё давлатларига касаллик нисбатан кеч кириб келди. Февраль ойида Афғонистонда илк ҳолатлар қайд этилган эди. Март ойида эса минтақанинг яна тўрт давлатида касаллик билан боғлиқ ҳолатлар аниқланди. Жумладан, Мўғулистонда илк ҳолат 10 март куни юзага чиқди. Биринчи касал Мўғулистонда меҳнат қиладиган Франция ватандоши бўлган.


Фото: Google Photos

Мамлакат соғлиқни сақлаш вазирининг сўзларига кўра, у мамлакатда амалда бўлган 14 кунлик карантин режимига риоя қилмаган. Шундан сўнг мамлакатда 6 кунлик карантин ҳолати эълон қилинди. 30 март ҳолатига кўра, 3 миллионлик аҳолига эга Мўғулистонда ушбу касалликни юқтириб олганлар сони 12 тани ташкил қилмоқда.

Навбат Қозоғистонга келди. 13 март куни Германиядан қайтган икки нафар қозоғистонликда COVID-19 касаллиги борлиги аниқланди ва улар зудлик билан Олмаотадаги шифохонага ётқизилди. Мамлакат пандемия билан боғлиқ вазият туфайли барча оммавий тадбирларни бекор қилган эди. Шундан сўнг, Қозоғистон ҳукумати мамлакат чегараларини ёпди, халқаро ҳаво қатновларини бекор қилди.

Мамлакатда 16 мартдан 15 апрелгача фавқулодда ҳолат жорий этилди. Олмаота ва Нурсултон шаҳарлари карантинга олинди. 30 март ҳолатига кўра, мамлакатда касалланганлар сони 293 тани ташкил қилмоқда. 26 март куни COVID-19 вирусини юқтирган бир нафар бемор вафот этгани хабар қилинди. Тузалганлар эса 20 тани ташкил қилмоқда.

18 март куни Қирғизистон Ресубликаси Сўзоқ туманида Умра сафаридан қайтган уч нафар фуқарода коронавирус касаллиги аниқланди. Умрадан қайтган жами саккиз нафар киши шифокорлар назоратида бўлди. Мамлакат 16 мартдан бошлаб барча таълим муассасаларини ёпди ва уч ҳафталик карантин эълон қилди.

12 март куни 2020 йил 1 мартдан бошлаб сўнгги 30 кун ичида COVID-19 коронавируси билан касалланишнинг ўсиши ва унинг тарқалиши кузатилаётган давлатларга борган хорижий фуқаролар ва фуқаролиги йўқ шахсларнинг Қирғизистон давлат чегарисидан ўтказиш пунктлари орқали ушбу мамлакатга кириши учун вақтинчалик чекловлар жорий қилинган эди. Чекловлар мамлакат ҳукумати қарори асосида амалга киритилди. Қирғизистонда 30 март ҳолатига кўра, касалланган фуқаролар сони 84 тани ташкил қилмоқда. Вафот этганлар йўқ.


Фото: Google Photos

Минтақага бевосита таъсири бўлган ва кўпчилик Марказий Осиё аҳолиси меҳнат қиладиган Россия Федерациясидаги ҳолат ҳам бизни бефарқ қолдирмайди. 29 март куни Россия COVID-19 ни даволашда фойдаланиш мумкин бўлган препарат номини маълум қилди. Тиббиётда безгак (малярия) касаллигини даволашда ишлатиладиган мефлохин дори воситаси COVID-19 инфекцияси билан курашишда фойдаланилади. Бу ҳақда россиялик шифокор, биология фанлари номзоди Анча Баранова маълум қилди.

Пойтахт Москва эса 30 мартдан бошлаб карантинга олинди. Аҳоли ўз уйида изоляцияга олиниши белгиланди. Шаҳар мэрияси эса коронавирус сабаб ишсиз қолган аҳолига 19,5 минг рублдан компенсация тўланишини маълум қилди.

Географик жиҳатдан энг йирик бўлган Россияда касалланганлар сони 30 март ҳолати бўйича 1 534 тани ташкил этди. Шулардан саккиз нафари вафот этган бўлса, 64 нафари тузалди. Касал ҳолатда қолаётган беморлар сони эса 1 462 тани ташкил қилмоқда.

Марказий Осиёнинг Туркманистон ва Тожикистон давлатларида коронавирус билан боғлиқ ҳолат ҳозиргача қайд этилмади. Иккала давлатда ҳам пандемик ҳолат бўлишига қарамай, Наврўз умумхалқ байрами кенг нишонланди. Туркманистонда ОАВ ва расмийларнинг коронавирус ҳақида гапириши тақиқлаб қўйилди.

Мавзуга доир:

Ўзбекистонда коронавирусни қандай кутиб олишди?

Ўзбекистон тарихида 2020 йил 15 март санасини узоқ вақтгача унутишмаса керак. Сабаби, айнан шу куни Ўзбекистон ҳудудида коронавирус касаллиги билан боғлиқ илк ҳолат аниқлангани эълон қилинди. Бемор 11 март куни Франциядан қайтган Ўзбекистон фуқароси экани айтилди.


Ҳар хил ёлғон маълумотларнинг тарқалиб кетиши, аҳоли орасида ваҳима тарқалишининг олдини олиш мақсадида Telegram ижтимоий тармоғида Koronavirus Info канали ишга туширилди. Ўзбекистонда касаллик ҳақидаги барча расмий маълумотлар ушбу каналда бериб борилмоқда.

Ўзбекистон ҳукумати 16 мартдан бошлаб барча йўналишлардаги авиақатновларни бекор қилди. Темир йўл орқали кириб келадиган поездлар учун уч кунлик муҳлат берилди. Мамлакатда барча оммавий тадбирлар, байрам дастурлари, концертлар, диний тадбирлар, тўйлар ўтказилиши бекор қилинди. Барча таълим муассасалари таътилга чиқарилди. Вилоятлардан пойтахтда ўқийдиган талабалар ўз уйларига қайтарилди.

Хорижда қолаётган Ўзбекистон ватандошларини ортга қайтариш бўйича режалар ишлаб чиқилди. Март ойининг бошларида касалликнинг янги ўчоқларидан бири Жанубий Кореянинг Сеул шаҳридан ўзбекистонликларни олиб келиш бўйича чартер рейс амалга оширилди.

Шунингдек, яна бир қатор хориж давлатларида қолаётган фуқаролар Ўзбекистонга олиб келиниб, махсус тайёрланган тиббиёт муассасаларида 14 кунлик карантинга олинди. Касаллик кириб келишининг олдини олиш мақсадида 4 март куни Ўзбекистонга 14 та давлатдан келган хориж фуқароларини карантинга олиш ҳақидаги қарор эълон қилинди.

COVID-19 касаллиги билан боғлиқ ҳолатлар кўпайгани сари қўшимча чоралар ҳам кўрилди. Жумладан, 25 мартдан бошлаб кўчага ҳимоя ниқобисиз чиққан фуқаролар жаримага тортила бошланди.


Фото: Google Photos

Шунингдек, дастлаб Тошкент шаҳри ёпилган бўлса, унинг ортидан бирин-кетин бошқа шаҳарлар ҳам ёпила бошлади. Ўзбекистонда коронавирус инфекцияси кенг миқёсда тарқалишининг олдини олиш мақсадида 27 март, жума куни, соат 10:00 дан бошлаб вилоятлараро йўналишларда барча турдаги автотранспорт воситаларининг ҳаракатланиши тўхтатилди.

Коронавирусга чалинганларни даволаш ва карантинда сақланаётган фуқароларни жойлаштириш учун Республика ҳудудида ўндан ортиқ касалхона қурилиши ҳам маълум қилинди.

Коронавирус пандемияси сабаб Ўзбекистонда 24 мартдан бошлаб Тошкент шаҳри, Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятларда жойлашган деҳқон бозорларидан ташқари барча бозорларнинг фаолияти тўхтатилди.

Бир киши вафот этгани ҳақида 27 март куни маълум қилинди. ССВ хабарига кўра, бемор юрак хуружидан вафот этди. 28 март куни эса яна бир бемор мазкур касалликдан вафот этди. Мамлакатда қайд этилган илк расмий бемор билан мулоқотда бўлган марҳум ўзи тиббиёт ходими бўлгани ва касалини яшириб уйида даволанишга ҳаракат қилгани, аҳволи оғирлашгандан кейингина Вирусология илмий текшириш институтига мурожаат этгани маълум қилинди.

27 март куни коронавирус касаллиги билан чалинган беморлар ва карантиндагиларни сақлаш учун қурилиши ваъда қилинган шифохоналарнинг илк партияси ишга туширилди. Шу куни 650 нафар чет элдан олиб келинганлар мазкур муассасаларга жойлаштирилди.


Фото: Google Photos

Ҳамма кутган яхши янгилик 29 март куни эълон қилинди. Шу куни касалликка чалинган беморлардан етти нафари тузалиб, вирусология марказидан чиқарилди.

Мамлакатда 30 мартдан бошлаб махсус рухсатномасиз шахсий транспорт воситасидан фойдаланиш тақиқлаб қўйилди. 2020 йил 30 март куни соат 06:00 дан 20 апрель соат 00:01 га қадар вилоятлараро, Тошкент ва Нукус шаҳарлари ҳамда вилоятлар марказларида Давлат хизматлари марказлари томонидан бериладиган махсус рухсатнома (стикер)лар асосида автотранспорт воситалари ҳаракатланишига рухсат берилади.

Бу нарса эса фуқароларда яна саросимали вазиятни келтириб чиқарди. Кимлардир давлат хизматлари марказларига шошган бўлса, бошқалар уйдан чиқа олмаслиги сабабидан бозорлик қилиш мақсадида бозорга шошилди. Натижада, касалликнинг олдини олиш учун одамлар йиғилмаслиги айтилганига қарамай, бозорлар ва давлат хизматлари марказларида узундан узоқ навбатлар пайдо бўлди. 15 мартдан буён илк мана шундай гавжум ҳолат кузатилди.

Ўзбекистонда COVID-19 касаллигини юқтирган фуқаролар сони 30 март ҳолатига кўра 150 тани ташкил қилди. Икки нафар бемор вафот этган бўлса, етти киши тузалиб кетди.

Бугунги кунда ҳаммани қизиқтираётган савол, касаллик қачон бартараф этилади? Дунёнинг бир қатор давлатларида коронавирус касаллигига қарши вакцина яратиш бўйича ишлар амалга оширилмоқда. Шу нарса аниқки, бундан олдинги тожли вирус туркумига кирувчи SARS касаллигига қарши ҳам вакцина ҳамон ишлаб чиқилган эмас. Бугунги кунда ҳаво ҳароратининг юқорилиги вирус тарқалишининг олдини олиши мумкинлиги ҳақида баҳслар кетмоқда. Бу фикрга қарши бўлганлар ҳам бор. Уларнинг айтишича, вирус ҳар қандай об-ҳаво шароитига мослашиш қобилиятига эга.

Мавзуга доир:

Катта иқтисодий инқирозни келтириб чиқараётган мазкур касаллик ўзига хос ижобий тарафларни ҳам намоён этмоқда. Жумладан, мазкур касаллик сабаб кўплаб завод ва фабрикалар ишининг тўхтаб қолгани, автомобилларнинг ҳаракатланмай қолгани натижасида, атроф-муҳитга тарқалаётган диоксид азот (NO2) миқдори камайгани кузатилди. Дастлаб, январь ва февраль ойларида юзага чиққан бу феномен 7—8 март кунлари Италия шимолида ҳам кузатилди.

Шунингдек, март ойи ўртасига келиб, Европанинг бошқа кўплаб ҳудудларида ҳам ушбу ҳолат кузатилди.

Шубҳасиз, мазкур касаллик бутун дунёда туризм соҳаси вакиллари учун ҳам катта инқирозларни келтириб чиқарди. Дунёнинг энг йирик туристик давлатларидан бири бўлган Италиянинг Венеция шаҳри ўзининг сувдаги кемалари ила дунёга машҳур. Туристларнинг келмай қолгани Венеция каналларида кемалар қатновининг тўхтатилишига олиб келди. Бу эса, ўз навбатида, каналлардаги сувларнинг тозаланишига ва сув ҳайвонот оламининг қайтишига сабаб бўлди.

Бошқа хабарлар

Коронавирус келтириб чиқарган ваҳимали ҳолатлар ва ёппасига карантинларга қарамасдан ҳаёт давом этмоқда. Март ойида бир қатор бошқа воқеалар ҳам содир бўлди. Улар ҳақида қисқа сатрларда танишиб чиқсак, фойдадан ҳоли бўлмайди.

Ушбу воқеалар фонида 5 март куни Россия ҳамда Туркия президентлари Москва шаҳрида учрашди ва Идлибда ўқ отишни тўхтатиш ҳақида қарор қабул қилди. Қарорга мувофиқ, ҳудудда рус-турк умумий патрули иш бошлаши, 12 км кенгликда хавфсиз корридор ташкил этилиши белгилаб қўйилди. Эртасига Сурия президенти келишувдан кўнгли тўлганини эълон қилди.


6 март куни Афғонистоннинг Кобул шаҳрида яна бир теракт амалга оширилди. Бу сафар бир қатор йирик сиёсий арбоблар иштирок этаётган Абдул Али Мозорийнинг хотира маросими нишонга олинди. Тадбирда 2019 йилги президентлик сайловларида номзодини қўйган ва сайлов натижаларини тан олмаган Абдуллоҳ Абдуллоҳ, собиқ президент Ҳамид Карзай, собиқ бош вазир Салоҳиддин Раббоний бор эди. Уларга ҳеч қандай зарар етмаган бўлса-да, 29-30 нафарга яқин одам ҳалок бўлди. Полиция айбдорларни ушлаган, ушбу актга жавобгарликни ИШИД гуруҳи ўз бўйнига олди.

8 март — Халқаро хотин қизлар куни Ўзбекистонда ва дунёнинг бир қатор давлатларида турли кўринишда нишонланди. Жумладан, Мексикада февраль ойида аёлларнинг камситилиб ўлдирилиши билан боғлиқ ҳолатларга жавобан бутун мамлакат бўйлаб намойишлар бўлиб ўтди. Биргина Мехико шаҳрида 660 минг аёл кўчага чиқди.

9 март куни Афғонистонда қўш ҳокимият вужудга келди. Амалдаги президент Ашраф Ғани ва унинг сайловдаги рақиби натижаларни тан олмаган Абдуллоҳ Абдуллоҳ бир вақтнинг ўзида президентликка қасамёд қилди.

Кўриб турганимиздек, март ойи ҳам олдинги ойлардагидек жуда таранг ўтди. Умид қиламизки, келадиган ойларда яхши янгиликлар бўлади ва дунё коронавирус муаммосидан қутилиш йўлида илдам қадамларни ташлайди.

Коронавирус: Сўнгги маълумотлар

Мингдан ортиқ қурбон

Душанба куни Хубэй провинциясининг ўзида коронавирусдан 103 киши вафот этди. Эпидемия бошланганидан буён Хитой ҳудудида вирусдан ҳалок бўлганларнинг жами сони 1017 кишига етган. Аммо душанба куни коронавирус билан зарарланганлар сони аввалги куни зарарланганлар сонидан 20 фоизга камайди - 3062 нафардан 2478 нафарга.

Айни вақтда мамлакат ҳудудида 42 694 кишида касаллик ҳолати қайд этилган. 37 726 киши ҳозирда даволанишда бўлиб, улардан 7333 нафарининг аҳволи оғир. Жами 3996 киши касалликдан даволаниб, тиббиёт муассасасидан уйига жавоб бериб юборилган.

Хитойдаги ҳукумат нашрларига кўра, Хубэй провинцияси ва мамлакатнинг бошқа ҳудудларида юзлаб амалдорлар ҳамда партия функционерлари ўз постини йўқотган.

Қайд этилишича, бу барча ҳолатларда ҳам ишдан ҳайдалишни эмас, лавозими туширилишни англатади. Бундан ташқари, партия линиясида кўплаб амалдорлар жазоланган - улар қатъий ҳайфсан олишган, бу эса уларнинг келгуси фаолиятига таъсир қилмай қолмайди.

Сўнгги кунларда ижтимоий тармоқларда ҳукуматнинг эпидемияга реакцияси танқидларга сабаб бўлмоқда, лекин одатдагидан фарқли равишда цензорлар бундай танқидларни интернетдан ўчиришмаяпти.

Хитойдан сўнгги маълумотлар

Сўнгги маълумотларга кўра, Хитойда вирусдан зарарланиш билан боғлиқ 42 694 ҳолат қайд этилди. Бу мамлакатда 2002-2003 йилдаги SARS вирусидан бери энг йирик эпидемия бўлмоқда.

Хубэй провинцияси соғлиқни сақлаш комиссияси маълумотига кўра, провинцияда вирусдан зарарланган беморлар сони 31 728 нафар, уларнинг 974 нафари ҳалок бўлган, ўлим даражаси 3 фоизга тенг.

Ўлим ҳолатларининг 60 фоизидан ортиғи Хубэй маркази Ухан шаҳрида рўй берган. 11 миллионлик шаҳар бир неча ҳафтадан буён карантин ҳолатида.

Ҳонгконгда кўп қаватли уйда яшовчилардан бирида коронавирус аниқлангач, ушбу уйдаги 23 оила эвакуация қилинди ва карантинга жойлаштирилди. Вирус сув қувури орқали тарқалгани айтилмоқда. Ўтган ҳафтада Ҳонгконг ҳукумати Хитойнинг материкдаги қисми билан чегарани деярли тўлиқ ёпди ва Хитойдан келганлар икки ҳафтага карантин ҳудудига жойлаштирилди.

Ўзбекистондаги ҳолат

Санитария-эпидемиологик осойишталик агентлиги январь ойидан бошлаб 10 февраль кунигача коронавирус инфекциясига текширилган 812 та намуналарда коронавирус инфекцияси топилмаганини хабар қилди. Коронавирусга қарши марказий штаб 10 февраль ҳолатига кўра, Ўзбекистонда коронавирус касаллиги қайд этилмаганини маълум қилди.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги республикадаги мактабгача таълим муассасалари раҳбариятига болаларни коронавирусдан сақлаш бўйича эслатма билан чиққан.

Ўзбекистонга ташриф билан келган ЖССТ Европа бюроси минтақавий директори Ханс Клюге Ўзбекистонда коронавирусга қарши олиб борилаётган ишга юқори баҳо берган.

Дунёнинг бошқа қисмларида нима бўлмоқда?

Хитойдан ташқарида коронавирусдан зарарланиш ҳолатлари

Янги коронавирус белгилари

Пекиндаги шифохоналардан бирида ХХР раҳбари Си Цзиньпиннинг ҳароратини ўлчашмоқда

Инфекциянинг асосий симптомлари: юқори ҳарорат, кучли йўтал, нафас қисиши ва нафас олишдаги қийинчиликлар.

Инфекция юқтириш хавфини камайтириш учун қўлларни тез-тез ювиш, коронавирус юқтирган бўлиши мумкин одамлардан узоқроқ бўлиш, шунингдек, ювуқсиз қўл билан оғизга, бурунга ва кўзга тегмаслик.

Йўтал ва аксиришдан кейин рўмолча ишлатиш ва ишлатилган рўмолчани ташлаб юбориб, қўлни ювиш керак.

Читайте также: